اگر قصد فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال را دارید، بی شک به اطلاعات کاملی درباره هزینه های تراکنش در شبکه های مختلف نیاز خواهید داشت. کارمزد تراکنش ها در شبکه های بلاک چین به منظور پرداخت پاداش به ماینرها یا اعتبارسنج هایی که مسئولیت تأیید تراکنش ها را به عهده دارند و به محافظت از شبکه در برابر حملات هرزنامه کمک می کنند، از کاربران شبکه دریافت می شود.

هزینه های تراکنش بسته به فعالیت شبکه می تواند کم یا زیاد باشد؛ درحالی که هزینه های بالا می تواند مانع پذیرش گسترده بلاک چین شود، کارمزدهای بسیار پایین به طور بالقوه نگرانی های امنیتی ایجاد می کنند.

منظور از هزینه های تراکنش چیست؟

کارمزد تراکنش جزء ضروری بیشتر سیستم های بلاک چین از زمان پیدایش بوده و خواهد بود. اگر تجربه فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال را داشته باشید، احتمالاً با این هزینه هنگام ارسال، دریافت یا برداشت از حساب روبه رو شده اید. بیشتر ارزهای دیجیتال به دو دلیل مهم پرداخت کارمزد تراکنش را به کاربران تحمیل می کنند:

دریافت کارمزد از کاربران مانع انجام تراکنش های اسپم در شبکه می شود. حمله به شبکه های بلاک چین در مقیاس وسیع برای هکرها پرهزینه و مشکل خواهد بود.
کارمزدی که از کاربران شبکه دریافت می شود، به عنوان پاداش به ماینرها و اعتبارسنج ها تعلق می گیرد. از این طریق امنیت شبکه تا حد زیادی تأمین و تضمین می شود.

در بسیاری از شبکه ها، کارمزد شبکه ارزان است؛ البته این کارمزد می تواند به مرور زمان و با افزایش ترافیک شبکه افزایش یابد. درواقع مبلغی که به عنوان کارمزد پرداخت می کنید، در تعیین زمان تقریبی انجام تراکنش مؤثر خواهد بود؛ یعنی هرچه هزینه پرداختی بیشتر باشد، روند تأیید سریع تر است؛ برای مثال درباره ریپل، هیچ ماینری وجود ندارد که توکن جدید XRP تولید کند، همین مورد موجب کاهش هزینه های تراکنش شبکه ریپل شده است.

اما هزینه تراکنش درباره استیبل کوین ها، ارزهایی که ارزش آن ها وابسته به ارزهای فیات مانند دلار است، چگونه محاسبه می شود؟ برای مثال تتر را در نظر بگیرید. زمانی که تتر بین دو حساب USDT یا دو کیف پول ارز دیجیتالی که از این ارز پشتیبانی می کنند، هیچ کارمزدی از کاربر دریافت نمی شود. با این حال زمانی که USDT به ارز فیات تبدیل می شود، نیاز به پرداخت کارمزد خواهد بود. برای محاسبه و اطلاع از هزینه های تقریبی تراکنش های شبکه، می توانید از سه ابزار زیر استفاده کنید:

https://estimatefee.com – ماشین حساب هزینه های تراکنش بیت کوین
https://ethgasstation.info – ابزار محاسبه هزینه های گس در شبکه اتریوم
https://txstreet.com/v/btc-eth – ابزار نشان دهنده هزینه های تراکنش BTC، ETH و BCH به صورت لایو و زمان واقعی.

کارمزد تراکنش بیت کوین چقدر است؟

بیت کوین به عنوان اولین شبکه بلاک چین استانداردی برای کارمزد تراکنش ها تعیین کرد که امروزه توسط بسیاری از ارزهای دیجیتال استفاده می شود. ساتوشی ناکاموتو متوجه شد کارمزد تراکنش ها می تواند از شبکه در برابر حملات اسپم در مقیاس بزرگ محافظت کند. ماینرهای بیت کوین به عنوان بخشی از فرایند تأیید تراکنش ها و اضافه کردن آن ها به بلاک جدید، به عنوان پاداش کارمزد تراکنش دریافت می کنند.

تراکنش هایی که در صف تأیید هستند و هنوز توسط ماینرها تأیید نشده اند، به ممپول اضافه می شوند. اگر ممپول پر باشد، ماینرها تراکنش هایی با کارمزد بالاتر را انتخاب می کنند؛ درنتیجه عوامل مخربی که قصد دارند امنیت شبکه را به خطر بیندازند، پیش از هر چیز باید هزینه تراکنش های شبکه را پرداخت کنند.

اگر کارمزدی که برای انجام تراکنش تعیین می کنند مقدار کمی باشد، به احتمال زیاد توسط ماینرها نادیده گرفته می شود. از طرفی اگر نرخ کارمزد را افزایش دهند، مجبور به پرداخت هزینه های کلان هستند؛ هزینه هایی که در بسیاری از اوقات قادر به پرداخت آن نیستند.

کارمزد تراکنش های BTC چگونه محاسبه می شود؟

در شبکه بیت کوین، برخی کیف پول ها به کاربران این امکان را می دهند که کارمزد تراکنش های خود را به صورت دستی تنظیم کنند. ارسال بیت کوین با کارمزد صفر امکان پذیر است، اما ماینرها به احتمال زیاد چنین تراکنش هایی را نادیده می گیرند؛ یعنی آن ها اعتبارسنجی نمی شوند، اما برخی دیگر از کیف پول ها کارمزد بیت کوین را مستقل از مبلغ ارسالی تعیین می کنند و درواقع به اندازه تراکنش (برحسب بایت) بستگی دارد.

برای مثال تصور کنید حجم تراکنش 400 بایت است و میانگین کارمزد تراکنش 80 ساتوشی در هر بایت است. در این صورت، باید حدود 32000 ساتوشی (یا 0.00032 BTC) به عنوان کارمزد پرداخت شود. زمانی که ترافیک شبکه بالاست و تقاضای زیادی برای ارسال بیت کوین وجود دارد، هزینه تراکنش موردنیاز برای تأیید سریع افزایش می یابد؛ زیرا سایر کاربران بیت کوین سعی می کنند همین کار را انجام دهند.

زمانی که ترافیک شبکه افزایش یابد، یعنی تقاضای زیادی برای ارسال بیت کوین وجود دارد، هزینه تراکنش موردنیاز برای تسریع فرایند تأیید افزایش می یابد؛ زیرا افراد زیادی در صف برای انجام تراکنش منتظر هستند؛ درنتیجه افزایش هزینه های تراکنش سبب می شود بیت کوین گزینه مناسبی برای انجام تراکنش های روزمره نباشد.

مقیاس پذیری شبکه ها موضوعی حیاتی در تصمیم گیری برای کارمزد شبکه است. توسعه دهندگان بلاک چین در حال تلاش مستمر برای حل این مشکل هستند. در حال حاضر به روزرسانی های شبکه به بهبود مقیاس پذیری کمک کرده است، مانند اجرای SegWit و شبکه لایتنینگ.

کارمزد تراکنش های اتریوم چقدر است؟

کارمزد تراکنش های اتریوم در مقایسه با بیت کوین متفاوت است. کارمزد شبکه اتریوم، کارمزد گس نامیده می شود که براساس مقدار توان محاسباتی موردنیاز برای پردازش یک تراکنش تعیین می شود. این بلاک چین ویژگی های پیچیده تری در مقایسه با بیت کوین دارد؛ مانند قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (dApps)، بنابراین هزینه های تراکنش در این بلاک چین نقش اساسی دارند.

گفتنی است قیمت گس متغیر و در تناسب با قیمت اتر تغییر می کند. درواقع ممکن است نرخ کارمزد گس برای یک تراکنش خاص ثابت باقی بماند، اما قیمت گس افزایش یا کاهش یابد. قیمت گس ارتباط مستقیمی با ترافیک شبکه دارد؛ هرچقدر کارمزد بیشتری پرداخت کنید، تراکنش شما در اولویت بالاتری قرار می گیرد؛ به عبارت دیگر، هزینه گس مقدار کار موردنیاز است و قیمت گس بهایی است که برای «هر ساعت» کار پرداخت می شود.

کارمزد تراکنش های اتریوم چگونه محاسبه می شود؟

کل هزینه ای که به عنوان کارمزد گس پرداخت می کنید، شامل هزینه یا همان نرخ فعلی گس و پاداش برای انجام تراکنش است. شبکه اتریوم برای این کارمزد، حداکثری تعیین کرده است که باید به آن توجه داشته باشید. برای درک بهتر این موضوع از یک مثال کمک می گیریم.

یک تراکنش تصادفی در Etherscan.io را در نظر بگیرید. هزینه تراکنش این معامله 21000 گس و قیمت گس 71 Gwei بوده است؛ بنابراین کل کارمزد تراکنش 1,491,000 Gwei یا 0.001491 ETH بوده است. با توجه به اینکه اتریوم قصد دارد از پروتکل اثبات سهام استفاده کند، به نظر می رسد که هزینه های تراکنش در شبکه اتریوم کاهش چشمگیری پیدا کند.

مقدار گس موردنیاز برای تأیید یک تراکنش کمتر خواهد بود؛ زیرا شبکه تنها به کسری از توان محاسباتی برای تأیید تراکنش ها نیاز دارد، اما ترافیک شبکه همچنان می تواند بر کارمزد تراکنش ها تأثیر بگذارد؛ زیرا اعتبارسنجی ها تراکنش های با پرداخت بالاتر را در اولویت قرار می دهند.

چطور می توان شبکه های بلاک چین و کارمزد تراکنش های آن ها را باهم مقایسه کرد؟

معمولاً بلاک چین هایی که قادر به تأیید و انجام تعداد زیادی تراکنش در ثانیه هستند، هزینه تراکنش کمتری دارند. به عبارت ساده، هرچه توان عملیاتی شبکه بیشتر باشد، کارمزد تراکنش کمتر است. در حال حاضر ده ها پروژه بلاک چین محبوب وجود دارد که کارمزد تراکنش های مختلفی دارند؛ برای مثال کارمزد استاندارد یک تراکنش ریپل در زمان نگارش این مطلب 0.00001 XRP است و در سال 2017 برای مدت کوتاهی به بیش از 0.40 XRP رسید.

اما در اتریوم، کارمزد تراکنش ها بالاتر است و ممکن است هنگام ازدحام شبکه افزایش یابد. این اتفاق در سال های 2017، 2018 و در اواسط سال 2020 در خلال شور و شوق و افزایش محبوبیت DeFi رخ داد. در آگوست امسال، هزینه ها به بالاترین حد خود رسید و یک ماه بعد دوباره رکورد شکست. در آن زمان کارمزد گس شبکه اتریوم به حدود 99 دلار هم رسید! در 1 سپتامبر، ماینرهای ETH در یک ساعت 500.000 دلار سود کسب کردند.

میزان تقاضا برای تراکنش ها به مشکل بزرگ برای این بلاک چین تبدیل شده است، اما به نظر می رسد ارتقای شبکه اتریوم به اتریوم 2.0 نرخ کارمزدهای این شبکه را تا حد زیادی بهبود ببخشد. ویتالیک بوترین یکی از بنیان گذاران اتریوم، در این باره ابراز نگرانی داشته و بیان کرده است که هزینه های بالا می تواند در روند استخراج ارزهای دیجیتال اختلال شدیدی وارد کند.

بیت کوین، بزرگ ترین ارز دیجیتال از نظر ارزش بازار نیز شاهد افزایش قابل توجهی در هزینه تراکنش ها در سال جاری بوده است. نرخ هزینه های تراکنش بیت کوین در ماه جولای کمتر از 1 دلار بود، در ماه اوت به بالای 6 دلار رسید و در پایان اکتبر از 10 دلار عبور کرد.

علاوه بر بیت کوین و اتریوم، سایر بلاک چین ها، از جمله لایت کوین، بیت کوین کش، کاردانو و اتریوم کلاسیک به طور متوسط کارمزد بسیار کمتری دارند. Tron مشابه ریپل حتی کارمزد کمتری از این شبکه دارد. ILCoin همچنین کارمزد تراکنش های بی نهایت کمی دارد و بر پروتکل PoW الهام گرفته از بیت کوین متکی است.

هر بلاک در بلاک چین ILCoin می تواند میلیون ها تراکنش انجام دهد، برخلاف 2000 تراکنش که در یک بلاک معمولی BTC گنجانده می شود. این قابلیت به ILCoin اجازه می دهد تا هزینه های تراکنش را به طور قابل توجهی کاهش دهد. برخلاف Ripple که یک شبکه پرداخت متمرکزتر است، ILCoin غیرمتمرکز است.

چه عواملی در هزینه های تراکنش تأثیرگذار هستند؟

اندازه تراکنش و میزان تقاضا از جمله عوامل مؤثر در هزینه های یک تراکنش هستند. با توجه به اینکه برخی شبکه ها قادر به ذخیره مقدار محدودی داده در هر بلوک هستند، ماینرها یا اعتبارسنج ها از نظر تعداد تراکنش هایی که می توانند تأیید کنند، محدود خواهند بود.

از طرفی تراکنش های بزرگ تر به فضای بیشتری در بلوک نیاز دارند و اعتبارسنجی آن ها در مقایسه با تراکنش های کوچک تر زمان بیشتری می برد. گاهی اوقات تقاضا برای ایجاد فضا در یک بلوک می تواند آن قدر زیاد شود که شبکه دچار تراکم شده و هزینه ها به طرز قابل توجهی افزایش پیدا کنند.

سخن پایانی

اطلاع از هزینه های تراکنش در شبکه های مختلف می تواند به مدیریت هزینه ها هنگام فعالیت در بازار ارزهای دیجیتال کمک کند. در این مطلب ما به سه ابزار برای محاسبه کارمزد شبکه ارزهای مختلف مانند بیت کوین و اتریوم اشاره کردیم. هزینه های تراکنش با توجه به ترافیک شبکه و همچنین اندازه تراکنش متفاوت است. هرچه میزان کارمزدی که پرداخت می کنید بیشتر باشد، تراکنش شما در مدت زمان کوتاه تری انجام خواهد شد.