مفاهیم متعارف در مورد فناوری و امور مالی به طور منظم با پیشرفت های جدید در این حوزه به چالش کشیده می شوند. در چندوقت اخیر شاهد پیشرفت های قابل توجه زیادی در زمینه ی بلاک چین و ارزهای دیجیتال بوده ایم؛ به ویژه با افزایش قیمت های فوق العاده بالای ارزهای دیجیتال محبوبی مانند بیت کوین. یکی از روندهای قابل توجهی که در چندوقت اخیر به موضوع موردتوجه همه تبدیل شده است، امور مالی غیرمتمرکز یا DeFi است. DeFi می تواند فرصت های جدیدی را از طریق روش هایی مانند استخراج نقدینگی، برای کسب درآمد غیرفعال ارائه دهد. اما Liquidity Mining چیست؟

به طور خلاصه، لیکوئیدیتی ماینینگ (Liquidity Mining) یکی از برنامه های امیدوارکننده در فضای DeFi است که می تواند به کاربران کمک کند بهترین سود را از دارایی های رمزنگاری خود استخراج کنند. DeFi یک پلتفرم جامع مالی مبتنی بر بلاک چین تکامل یافته است که واسطه های مالی متمرکز را از خدمات مالی مستثنی می کند. سرمایه گذاران می توانند از مزایای تمرکززدایی با DeFi در کنار دسترسی به روش های نوآورانه برای کسب درآمد غیرفعال استفاده کنند. در ادامه ی این مطلب به بررسی مفهوم Liquidity Mining و اینکه چگونه می تواند برای فعالان و علاقه مندان به ارزهای دیجیتال مفید باشد، اشاره خواهیم کرد. با ما همراه باشید.

تاریخچه ی استخراج نقدینگی

درک دقیق استخراج نقدینگی بیت کوین و سایر دارایی های رمزنگاری تا حد زیادی به میزان شناخت شما از این فرایند بستگی دارد. DeFi در سال 2020 به شدت محبوب گشت؛ زیرا رویکردی جدید برای کسب درآمد غیرفعال یا پسیو (passive income) معرفی کرد. این رویکرد جدید به عنوان نسخه ای اصلاح شده از مفاهیم مرسوم مربوط به استخراج بود. در رویکرد جدید ماینینگ، کاربران می توانند از ارزهای دیجیتال خود برای ارائه ی نقدینگی در صرافی های غیرمتمرکز استفاده کنند.

قدمت لیکوئیدیتی ماینینگ مربوط به قبل از معرفی مفهوم defi/’>دیفای است. به عنوان مثال، قبل از ورود DeFi، IDEX یکی از بزرگ ترین DEXها بود که تسهیلات Liquidity Mining را در اکتبر 2017 ارائه کرده بود. متعاقباً، جهان شاهد ورود پروتکل نقدینگی مشتقات، معروف به Synthetix بود که از یک ارائه دهنده ی اوراکل غیرمتمرکز، Chainlink، برای استخراج نقدینگی استفاده می کرد.

Liquidity Mining چیست؟

لیکوئیدیتی ماینینگ یک مکانیسم مالی غیرمتمرکز است که شرکت کنندگان برخی از دارایی های رمزنگاری خود را در استخرهای نقدینگی مختلف قرار می دهند و از انجام این کار از طریق توکن ها پاداش می گیرند. براساس مطالعات انجام شده، لیکوئیدیتی ماینینگ در بین سرمایه گذاران محبوبیت بالایی دارد؛ زیرا شرایط کسب درآمد غیرفعال را برای افراد فراهم می کند. به این معنی که می توانید از Liquidity Mining در ارزهای دیجیتال بدون نیاز به تصمیم گیری درخصوص سرمایه گذاری یا عدم سرمایه گذاری، سود و پاداش کسب کنید. به طبع، مجموع پاداش دریافتی شما به سهم تان در استخر نقدینگی بستگی دارد.

اگرچه استخراج نقدینگی کریپتو در ژوئن 2020 به طور قابل توجهی محبوب شد اما این استراتژی سه سال قبل از این اتفاق مطرح شده بود. همان طورکه در بخش قبل گفته شد، این مفهوم در ابتدا در سال 2017 توسط IDEX که یکی از محبوب ترین صرافی های غیرمتمرکز بود، تعریف شد. سه سال بعد، این مفهوم توسط Synthetix و Compound توسعه ی بیش تری یافت. استخراج نقدینگی DeFi برای اولین بار توسط IDEX در قالب یک برنامه ی پاداش مطرح شد که مزایای خاصی برای شرکت کنندگان در صرافی فراهم می کند. به جای استیک کردن سرمایه در یک استخر جداگانه، پس از تصمیم گیری برای تأمین نقدینگی، توکن های IDEX به شرکت کنندگان داده شد. درواقع، تنها کاری که باید برای دریافت توکن های IDEX انجام داد، ثبت یک سفارش لیمیت اوردر در صرافی است.

وقتی Compound در سال 2020 مفهوم ماینینگ نقدینگی DeFi را معرفی کرد، با سرعت زیادی استفاده گردید. از آن زمان، کل ارزش قفل شده (TVL) در مورد لیکوئیدیتی ماینینگ کم تر از 97 میلیارد دلار است. یکی از دلایل اصلی محبوبیت آن در بین شرکت کنندگان، این است که هر کسی می تواند از این استراتژی استفاده کند. درواقع، با استفاده از این استراتژی شما می توانید از دارایی های موجود خود، درآمد غیرفعال داشته باشید.

اصطلاحات و مفاهیم کلیدی استخراج نقدینگی

قبل از آنکه بیش تر به Liquidity Mining بپردازیم، بهتر است کمی بیش تر درخصوص اصطلاحات و مفاهیم این حوزه یاد بگیرید.

صرافی های غیرمتمرکز

صرافی های غیرمتمرکز، صرافی های ارزهای دیجیتال هستند که امکان تراکنش های همتا به همتا را فراهم می کنند؛ به این معنی که حضور واسطه ای مانند بانک غیرضروری است. این نوع معامله و ترید کاملاً مستقل است و توسط الگوریتم ها و همچنین قراردادهای هوشمند مدیریت می شود.

استخرهای نقدینگی

استخرهای نقدینگی این امکان را برای شما فراهم می کنند تا هنگام Liquidity Mining با یک صرافی غیرمتمرکز (DEX)، دارایی های خود را به شکل توکن استیک کنید. سپس، این دارایی ها می توانند توسط افراد در پلتفرم معامله شوند؛ بدون اینکه واسطه ای وجود داشته باشد. پس از ارائه ی نقدینگی به یک استخر نقدینگی، می توانید توکن های بومی دریافت کنید.

مزایای استخراج نقدینگی چیست؟

پس از آشنایی با مفهوم لیکوئیدیتی ماینینگ، زمان آن فرا رسیده که با مزایای استفاده از این استراتژی سرمایه گذاری آشنا شوید. هنگامی که دارایی ها را در استخرهای نقدینگی قرار می دهید، تقریباً می توانید از بازدهی سرمایه گذاری خود مطمئن باشید. برخی از اصلی ترین مزایای Liquidity Mining در دیفای عبارتنداز:

بازدهی بالا

میزان بازدهی این مدل سرمایه گذاری، به میزان سرمایه گذاری افراد در استخرها بستگی دارد. صرافی های غیرمتمرکز قابل اجرا و کنترل نخواهند بود مگر اینکه مقدار خاصی از نقدینگی برای معامله گرانی که می خواهند توکن هایی از ارزهای دیجیتال مختلف مبادله کنند، وجود داشته باشد. وقتی نقدینگی را به این روش تأمین می کنید، صرافی ها برای ایجاد انگیزه، طرح پاداش را برای مشارکت بیش تر مطرح می کنند. ازآن جایی که سرمایه گذاری شما اساساً برای تسهیل تراکنش های غیرمتمرکز استفاده می شود، پاداش های شما معمولاً به شکل کارمزد معاملاتی است که هر زمان معاملات در صرافی موردنظر انجام می شود، تعلق می گیرد. ازآن جایی که سهم شما از استخر نقدینگی بازدهی شما را تعیین می کند، می توانید قبل از سرمایه گذاری پاداش خود را تخمین بزنید.

تغییر مدل حکمرانی و توکن های بومی

یکی از مزایای اصلی استخراج نقدینگی DeFi این است که امکان توزیع نسبتاً عادلانه ی حکمرانی از طریق توکن های بومی را فراهم می کند. قبل از اینکه Liquidity Mining کریپتو وجود داشته باشد، توزیع توکن تا حد زیادی ناعادلانه و نامتعادل بوده است. در بسیاری از موارد، توسعه دهندگان پروتکل DeFi، سرمایه گذاران اصلی را به دلیل مقدار سرمایه ای که در اختیار دارند، بر سرمایه گذاران کم سرمایه ترجیح می دهند. Liquidity Mining DeFi، فرصت های برابری را برای سرمایه گذاران کم سرمایه و نهادی فراهم می کند تا توکن به دست آورند. این توکن ها مقدار مشخصی از قدرت رأی دادن را در DEXهایی که روی آن ها سرمایه گذاری کرده اید، به شما می دهند. برخی از مزایایی که توکن های بومی برای شما فراهم می کنند، عبارتند از:

بازنگری در صندوق توسعه؛
رأی به تغییر کارمزدها؛
اعمال تغییرات در رابط کاربری؛
تغییر در نحوه ی توزیع پاداش کارمزدها.

اگرچه توکن ها عمدتاً برای حکمرانی استفاده می شوند اما بسیار متنوع هستند و می توان از آن ها برای استیک کردن، کسب درآمد از طریق ییلد فارمینگ یا گرفتن وام استفاده کرد.

سرمایه گذاری آسان و بدون مانع

در کنار توزیع عادلانه ی پاداش بین سرمایه گذاران، ورود به استخراج نقدینگی DeFi مانع نسبتاً کمی دارد و هر کسی می تواند از این استراتژی سرمایه گذاری استفاده کند. اگر قبلاً می خواستید در یک اکوسیستم غیرمتمرکز مشارکت داشته باشید اما دارایی لازم برای انجام این کار را نداشتید، Liquidity Mining ارز دیجیتال این امکان را برای شما به ارمغان می آورد که به ازای فراهم کردن هر مقدار نقدینگی، کسب سود و درآمد داشته باشید.

پرورش جامعه ای قابل اعتماد و وفادار

یکی از مزایای Liquidity Mining که اغلب نادیده گرفته می شود، جامعه ای قابل اعتماد و وفادار است؛ زیرا بسیاری از سرمایه گذاری ها با صرافی های جدید انجام می شود. هنگامی که یک برنامه ی Liquidity Mining اجرا می شود، معمولاً سرمایه گذارانی که نقدینگی را تأمین می کنند حضور فعال تری در جامعه خواهند داشت که به نوبه ی خود موجب رشد صرافی ها نیز می شوند. افرادی که نقدینگی را تأمین می کنند نیز تمایل دارند از خدمات صرافی ها استفاده کنند و پس از سرمایه گذاری دارایی های ارز دیجیتال خود، از توکن ها به خوبی نگهداری کنند.

ریسک های استفاده از استراتژی سرمایه گذاری استخراج نقدینگی چیست؟

علی رغم مزایای فراوان Liquidity Mining، ریسک هایی نیز وجود دارد که قبل از استفاده باید از آن ها آگاه باشید.

از دست دادن سرمایه

قبل از اینکه سرمایه گذاری دارایی های رمزنگاری خود را در استخرهای نقدینگی آغاز کنید، باید بدانید ضرر دائمی چیست و چگونه می تواند بر شما تأثیر بگذارد

ضرر دائمی زمانی اتفاق می افتد که قیمت توکن هایی که در استخرهای نقدینگی قرار داده اید، در مقایسه با زمانی که برای اولین بار سرمایه گذاری کرده اید، تغییر کند. تفاوت قیمت قابل توجه آن ها، احتمال ضرر دائمی شما را افزایش می دهد. اگر هنگام تصمیم به برداشت، توکن ها قیمت کم تری نسبت به زمانی که اولین بار آن ها را در استخرهای نقدینگی قرار دادید داشته باشند، پول خود را از دست خواهید داد. البته، شما می توانید این ریسک خاص را با سودی که از کارمزد معاملات به دست می آورید، جبران کنید. با این حال، نوسانات بازار ارزهای دیجیتال به این معنی است که هنگام واریز پول خود به DEX باید محتاط باشید.

ریسک پروژه

برخی از مشکلات فنی و زیرساختی نیز می تواند استراتژی سرمایه گذاری در استخراج نقدینگی را با خطر رو به رو کند. این مشکلات اجتناب ناپذیر هستند و در هر پروژه ای احتمال رخدادشان وجود دارد. هرچه یک پروتکل پیشرفته تر باشد، کد منبعی که پروتکل روی آن اجرا می شود نیز پیچیده تر خواهد بود. بنابراین، اگر کد منبع به درستی مورد بررسی قرار نگیرد، این امکان برای مجرمان سایبری وجود دارد که از پروتکل و دارایی های درون آن سوء استفاده کنند. از میان چندین ریسک استخراج نقدینگی که در این مقاله به آن ها پرداخته می شود، ریسک مشکلات فنی پروژه از ریسک های بالقوه است. با وجود اینکه همه ی پروژه ها قابل بهره برداری هستند، هنوز هم به شدت توصیه می شود که قبل از تصمیم به قراردادن دارایی های خود در استخر نقدینگی، تحقیقات گسترده ای روی پروژه و پلتفرم آن انجام دهید.

کلاهبرداری راگ پول (Rug Pulls)

علی رغم مزایای بسیاری که سرمایه گذاری غیرمتمرکز دارد، ماهیت سیستم دارای چند خطر داخلی است که ممکن است امنیت دارایی شما را به خطر بیندازد. یکی از این موارد، پتانسیل کلاهبرداری «راگ پول» است. راگ پول نوعی تقلب است که توسعه دهندگان استخر نقدینگی و توسعه دهندگان پروتکل تصمیم می گیرند پروژه را تعطیل کنند و تمام پول سرمایه گذاری شده را در پروژه از بین ببرند. ازآن جایی که همه ی پروتکل های غیرمتمرکز ناشناس هستند، این مدل پروژه ها را می توان بدون هیچ گونه تأیید یا احراز هویتی اجرا کرد. Compounder Finance (که نام مشابهی با نام Compound Finance ندارد) نمونه ای از همین مدل کلاهبرداری است. توسعه دهندگان پروژه را در سال 2020 بستند و با 10.8میلیون دلار دارایی سرمایه گذار فرار کردند. اگر نمی خواهید قربانی تقلب در استخراج نقدینگی شوید، ضروری است که قبل از سرمایه گذاری در پروژه ای، بررسی دقیق انجام دهید تا موارد لازم پروژه را بدانید.

سخن پایانی

استخراج نقدینگی یک مفهوم ضروری از اکوسیستم DeFi و برای اطمینان از رشد آن است. ارائه دهندگان نقدینگی می توانند از طریق استخرهای نقدینگی در مبادلات غیرمتمرکز با ییلد فارمینگ درآمد غیرفعال داشته باشند. به اندازه ی سهمی که در استخرهای نقدینگی قرار می دهید، توکن بومی دریافت خواهید کرد. استفاده از این توکن ها برای کشاورزی نقدینگی ضروری و لازم است. با توجه به اینکه چیزی از ظهور این مفهوم نگذشته است، بهتر است برای از دست ندادن سرمایه ی خود، در کنار مزایای آن نگاهی هم به ریسک های احتمالی داشته باشید و با چشمان باز تصمیم بگیرید.

سؤالات متداول

چندین صرافی غیرمتمرکز وجود دارد که ارائه دهندگان نقدینگی را تشویق می کنتد تا در پلتفرم هایشان مشارکت داشته باشند. محبوب ترین آن ها UniSwap و Balancer است که از توکن های اتریوم و اتر مربوط به استاندارد ERC-20 پشتیبانی می کنند.