به ساده ترین بیان، سرمایه گذاری عبارت است از تبدیل وجوه مالی به یک یا چند نوع دارایی، که برای مدتی در یک موقعیت به خصوص نگهداری می شوند. یکی از مهم ترین بخش ها مربوط به این روش حفظ سرمایه، مدیریت درست ثروت است. این ثروت، مجموع درآمد فعلی و ارزش فعلی درآمدهای آتی را نیز شامل می شود؛ بنابراین ارزش فعلی و مفهوم بهره مرکب، می تواند نقش مهمی را در این فرایند داشته باشد.
هدف سرمایه گذاران، معمولا رشد و توسعه سرمایه و بهره مندی از منافع آن ها در آینده است. آن ها در بسیاری از موارد، ممکن است سرمایه خود را به مدت طولانی و در طی سال ها و دهه ها نگه داشته و در نهایت از سوددهی آن ها بهره ببرند. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که سرمایه گذاری در بخش های مختلف، تعابیر مختلفی دارد.
برای مثال، اقتصاد شرکت ها ایجاد و تامین سرمایه اولیه و یا افزایش آن ها در شرکت ها را شامل می شود که در انتظار پیشرفت کسب وکار و سود بیشتر هستند. به صورت کلی، هرچه سرمایه یک شرکت بیشتر باشد، بهتر می توان به سود و درآمد بیشتری دست پیدا کرد.
۱۰ روش سرمایه گذاری در ایران
- فعالیت در بانک
- سرمایه گذاری در مسکن
- سرمایه گذاری در ارز
- فعالیت در بازار طلا
- صندوق های سرمایه گذاری
- سرمایه گذاری روی سکه
- سرمایه گذاری در بازار سرمایه
- سرمایه گذاری خطرپذیر (استارتاپ ها و یا private equity)
- سرمایه گذاری در فارکس
- سرمایه گذاری در ارزهای دیجیتال
1. فعالیت در بانک
یکی از راهکارهای سرمایه گذاری که درصد بالایی از حجم معاملات در ایران را به خود اختصاص داده است، سپرده بانکی است؛ در این روش، پول به بانک سپرده شده و به صورت ماهانه، مبلغی به عنوان سود سپرده دریافت می شود.
از طرفی، بهره بانکی به عنوان سرمایه گذاری بدون ریسک در نظر گرفته می شود که مهمترین ویژگی آن، تضمینی و قطعی بودن است. در حال حاضر میزان سود یا نرخ بهره بانکی، بر اساس ضوابط و بخشنامه های بانک مرکزی، مشخص و ابلاغ می شود.
سرمایه گذاری در بانک به لحاط افق زمانی، به دو دسته، قابل تقسیم است؛ کوتاه مدت و بلند مدت.
کوتاه مدت
- سپرده کوتاه مدت در هر زمانی قابل برداشت است.
- این نوع سپرده سرمایه گذاری، از جمله منابع ارزان قیمت محسوب می شود.
- قابلیت واریز و برداشت نامحدود؛ درواقع، این حساب قابل افزایش و یا کاهش است.
- با درخواست مشتری، سود سپرده گذاری کوتاه مدت، به صورت ماهانه از طرف بانک واریز می شود.
بلند مدت
در سرمایه گذاری بلند مدت، افراد به منظور سرمایه گذاری و دریافت سود بیشتر، سپرده خود را به مدت معینی مثلا دو، سه، چهار و یا پنج سال نزد بانک گذاشته و به میزان سرمایه خود، در سود حاصل از این سپرده، بهره مند می شوند.
- در این روش، فرد نمی تواند مبلغ سپرده گذاری شده را از یک بانک به بانک دیگر انتقال دهد.
- میزان برداشت محدود است و فرد نمی تواند هر زمانی که بخواهد، وجه سپرده خود را برداشت کند.
- از طریق سپرده سرمایه گذاری بلند مدت، افراد سرمایه خود را به مدت طولانی در بانک سپرده گذاری کرده و می توانند در فعالیت های بلند مدت شرکت کنند.
نکته مهم در زمان ایجاد سپرده در بانک
در سرمایه گذاری در بانک ها، هرچه مدت زمان طولانی تر باشد، میزان سودآوری بیشتر است؛ برای مثال، حساب پس انداز پنج ساله، بیش از سپرده یک ساله سود می کند. اما از طرفی اگر سرمایه گذار بخواهد قبل از سررسید، حساب خود را ببندد، با نرخ شکست (termination fee) روبه رو می شود.
به همین دلیل، سپرده بانکی بلندمدت، روش سرمایه گذاری مناسبی برای همه شرایط، به خصوص شرایط نامطمئن نیست؛ زیرا در حالت عادی و تا پنج سال، امکان تغییر و انتقال آن به سایر بازارها وجود ندارد. این موضوع در اقتصاد تورمی و نوسانی مانند ایران اهمیت بیشتری پیدا می کند؛ زیرا بلوکه شدن پول در چنین حسابی، ریسک بالایی دارد.
لازم به ذکر است که در شرایط فعلی اقتصاد ایران، با توجه به دو رقمی و بیش از ۳۰% بودن میزان تورم، رقم بهره بانکی، اولین نقش خود، یعنی حفاظت از پول در برابر تورم و کاهش قدرت خرید را نمی تواند به درستی ایفا کند.
2. سرمایه گذاری در مسکن
از گذشته تا امروز، مسکن، به عنوان یکی از کالاهای سرمایه ای شناخته شده است؛ به خصوص در ایران، به دلیل وجود عوامل فرهنگی و اقتصادی، به مسکن و مستغلات به عنوان عنصری موفق در سرمایه گذاری، اهمیت بسیاری داده می شود.
مسکن به عنوان یک کالای سرمایه ای، در درجه اول باعث حفظ و سپس باعث افزایش ارزش سرمایه شما می شود. همین موضوع باعث شده است تا بسیاری از مردم، بهترین روش های سرمایه گذاری در ایران، را خرید مسکن بدانند؛ زیرا هم کالایی مصرفی است و هم به مرور زمان قیمت آن افزایش پیدا می کند.
روش های سرمایه گذاری در بازار مسکن را می توان از دو جنبه مورد بررسی قرار داد؛ خرید به قصد فروش و خرید به قصد اجاره.
دو روش سرمایه گذاری در بازار مسکن
- در بسیاری از کشورها، خریدن و رها کردن یک واحد آپارتمانی، مالیات زیادی به همراه دارد. در این کشورها، اجاره دادن ملک، بهترین راهکار برای کاهش هزینه های مالیاتی است. همچنین، خرید مسکن بسیار پرهزینه بوده و ریسک زیادی نیز به همراه دارد و در نهایت ممکن است سود مورد انتظار را در کوتاه مدت برای شما به همراه نداشته باشد. در نهایت نیز، نقدشوندگی پایین این بازار، یکی از بزرگ ترین معایب این حوزه است.
- پیش فرض صاحب خانه ها این است که قیمت خانه متناسب با تورم رشد می کند و اجاره هر مبلغی که باشد، سود است؛ زیرا بالای خط تورم قرار می گیرد. اما در بسیاری از موارد، این پیش فرض را نمی توان صحیح شمرد؛ زیرا اجاره خانه در مجموع چسبنده تر از قیمت خانه بوده و معمولا به همان اندازه رشد نمی کند. همچنین، با بالارفتن عمر بنا، استهلاک بر رشد قیمت غلبه می کند. برای همین اگر قصد دارید از اجاره خانه، درآمد کسب کنید، بهتر است افق زمانی خود را بیش تر از ده سال در نظر نگیرید؛ بهترین راهکار این است که خانه هفت تا ده سال ساخت را با خانه نوساز عوض کنید.
معایب و مزایای فعالیت در بازار مسکن
- اطمینان از ثبات سرمایه
- سرمایه گذاری بلند مدت
- ریسک نسبتاً پایین برای حفظ سرمایه
- قابلیت استفاده یا درآمدزایی با سکونت یا اجاره
- قابلیت ضعیف نقدشوندگی سرمایه به پول؛ ممکن است برای فروش مسکن، مدت ها منتظر بمانید.
- در چند دهه گذشته در ایران بازار مسکن از جمله بازارهای درگیر در رکودهای شدید این سال ها بوده است.
- مسکن از روش های سرمایه گذاری در ایران است که نمی توان به آن به عنوان یک سرمایه گذاری کوچک نگاه کرد. فردی که قصد ورود به این بازار را داشته باشد، نیاز به سرمایه زیادی خواهد داشت.
3. سرمایه گذاری در ارز
شاید یکی از اصلی ترین روش های سرمایه گذاری در ایران، بازار ارز باشد که به دلیل نوسانات بالای قیمتی، بازار مطلوبی به نظر می رسد. نکته ای که باید به آن توجه ویژه ای داشته باشید، این است که کار کردن در این بازار، ریسک زیادی به همراه داشته و از شفافیت معاملات برخوردار نیست؛ در اصل، این روش را می توان یک نوع فعالیت در بازار سیاه دانست.
به طورکلی، دلال هایی که دلار را با فرکانس بالا معامله می کنند، می توانند سود کنند؛ آن ها دلار را خریده و چند دقیقه بعد آن را با قیمتی بالاتر می فروشند. در نهایت، سود آن ها از ما به تفاوت خرید و فروش به دست می آید؛ نه از انبار کردن و نگه داشتن ارز. حجم و فرکانس بالای معامله باعث می شود سود اندک برای آن ها به صرفه باشد.
هرچند خرید و فروش ارز، یکی از پر سودترین راه های سرمایه گذاری در ایران محسوب می شود؛ اما این کار، به دلایل زیادی نمی تواند به عنوان یک روش سرمایه گذاری پایدار شناخته شود.
افرادی که در سال های اخیر، سرمایه ریالی خود را به دلار یا یورو تبدیل کردند، سود فوق العاده ای به دست آوردند؛ البته بسیاری نیز در تلاطم های ارز، دچار ضرر و زیان فراوانی شدند. اما آنچه مشخص است این است که این نوع سرمایه گذاری ریسک نسبتاً زیادی دارد.
ممکن است بر اثر اتفاقات و تحولات داخلی و خارجی، قیمت ارز، بالا یا پایین برود؛ در نتیجه، انتخاب زمان مناسب برای خرید و فروش، اهمیت بسیار بالایی دارد. اگر هم به استفاده از ابزارهای تحلیلی امیدوارید، باید بدانید که این ابزارها می توانند کمک کننده باشند اما نمی توانند به شکلی دقیق به شما در این بخش کمک کنند؛ در نتیجه پیش بینی نرخ ارز همواره با ابهام روبروست.
به طور کلی، این روش سرمایه گذاری باید با دقت و وسواس انتخاب شود. همچنین مشکلات و محدودیت های قانونی موجود در این زمینه، ممکن است مشکلاتی را برای شما ایجاد کند.
اما به صورت کلی، یک نکته مهم را باید در نظر داشته باشید؛ تعیین ارزش ذاتی نرخ ارز، ارتباط مستقیمی با طرف های عرضه و تقاضای آن دارد. طرف عرضه که بخش عمده آن در ایران را صادرات بخصوص صادرات نفت تشکیل می دهد و طرف تقاضا که شامل تقاضا رسمی و غیررسمی ارز است.
4. فعالیت در بازار طلا
طلا از جمله دارایی های امن در سرتاسر جهان محسوب می شود که مامن امن سرمایه گذاران در هنگام بحران های اقتصادی است. این بازار پر ریسک، از دو فاکتور داخلی و خارجی تأثیرپذیر است؛ فاکتور داخلی، تأثیرگذار نرخ برابری دلار به ریال بوده و فاکتور خارجی، قیمت اونس جهانی است.
از دیگر مزیت های سرمایه گذاری در بازار طلا، نبود محدودیت زمانی است؛ به طوریکه در هر زمان، می توان به خرید و یا فروش آن اقدام کرد. البته باید به یاد داشته باشید که انتخاب این روش سرمایه گذاری، بسیار حساس بوده و به دانش بالایی نیاز دارد.
انتخاب از بین طلای ساخته شده یا ساخته نشده، یکی از اصلی ترین دغدغه های افراد است؛ البته سرمایه گذاری های کلان، عموماً بر روی طلای ساخته نشده صورت می گیرد. جذابیت بازار طلا به عنوان یک بازار سودده، در کل دنیا و حتی کشورهای پیشرفته نیز مطرح است.
5. صندوق های سرمایه گذاری
صندوق های سرمایه گذاری یکی دیگر از روش های سرمایه گذاری در ایران است؛ صندوق هایی که با قوانین مشخص و منعطف خود، امکان انجام این کار را ساده تر می کنند. یکی از جذاب ترین انواع صندوق سرمایه گذاری، نوع طلایی آن است که نمونه هایی از آن عبارتند از:
- صندوق پشتوانه طلای لوتوس
- صندوق سرمایه گذاری زرافشان امید ایرانیان
- صندوق سرمایه گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر سکه طلای مفید
- و…
در واقع در این روش، بدون درگیر شدن برای خرید طلا، از طلای ساخته شده گرفته تا انواع سکه، به صورت دقیق بر روی آن ها سرمایه گذاری می کنید. با این کار، ارزش سرمایه شما بر اساس قیمت طلا محاسبه می شود. این روش، یکی از بهترین و سودمندترین راه های سرمایه گذاری در ایران است.
6. سرمایه گذاری روی سکه
موردی که باعث می شود تا به سکه به عنوان یکی از بازارهای سرمایه گذاری نگاه شود، این است که خاصیت «نقد شوندگی» بالایی دارند. به عبارتی دیگر، خرید سکه در مقایسه با موارد دیگر، به سرمایه کمتری نیاز دارد.
همین موضوع باعث شده است تا عده بسیاری برای حفظ ارزش پول خود، سکه طلا خریداری کنند؛ با اینحال، کسب سود مستمر از آن، مستلزم برخورداری از دانش و مهارت است که هرکسی از پس آن برنمی آید.
خرید گواهی سپرده کالایی سکه طلا نیز از ابزارهایی است که بسیار عاقلانه تر از خرید سکه فیزیکی و نگهداری آن است. همچنین، در بازار آتی سکه که از اجزای بازار سرمایه کشور است، می توان قراردادهای آتی سکه طلا نیز خریداری کرد. خرید این قراردادها، متفاوت از خرید سکه فیزیکی است؛ به طور مثال می توان از اهرم موجود در آن بازار استفاده کرده و با مبالغ کم، تعداد بیشتری قرارداد سکه خریداری نمود.
7. سرمایه گذاری در بازار سرمایه
در بازار سرمایه، اوراق بهادار با سررسید بیش از یک سال، به فروش می رسند. از جمله ابزارهایی که در این بازار ارائه شده است، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سهام
- صکوک
- قرارداد آتی
- اوراق مشارکت
- اوراق تسهیلات مسکن
- قراردادهای اختیار معامله
در میان تمامی این روش ها، سرمایه گذاری در بورس، یکی از مرسوم ترین روش ها در دنیاست که می تواند با سود زیادی همراه باشد. شرکت های معتبر در صنایع مختلف، سهام خود را در بورس اوراق بهادار عرضه می کنند تا افراد مختلف، سهام دار آن شرکت شوند. عدم نیاز به سرمایه های کلان برای خرید سهام و ورود به بورس، یکی از دلایل جذابیت این بازار برای سرمایه گذاری است.
در رابطه با آن چه که برخی از افراد جامعه در مورد ریسک بالای سرمایه گذاری در بورس بیان می کنند، باید گفت، ریسک موجود در این روش سرمایه گذاری، بیش از آن که از ذات خود بازار ناشی شود، از رویکرد سرمایه گذاران آن سرچشمه می گیرد.
حتی در بورس نیز، می توان با به کارگیری روش های تحلیلی، بررسی اطلاعات شرکت ها و اقدام به سرمایه گذاری براساس تحلیل و شناخت، ریسک سرمایه گذاری را کاهش داده و تعدیل کرد.
شرکت های بزرگ یا شرکت های کوچک؛ سهام کدام با ارزش تر است؟
بسیاری بر این باورند که سرمایه گذاری بر روی شرکت های بزرگ، سودآوری بیشتری دارد؛ این در حالی است که آمارها نشان از رشد بالای ارزش سهام شرکت های کوچک در مدت زمان کوتاه می دهند. اما باید به این نکته نیز توجه داشته باشید که تنها اندازه شرکت ها نیست که تعیین کننده ارزش و متعاقبا قیمت آن ها در بازار است؛ بلکه آن چه اهمیت دارد عمکرد شرکت ها، سودآوری و قابلیت ثبات، تکرار سودآوری و رشد در سودآوری است.
اگر بتوانید به موقع سهام مناسبی خریداری کنید، با یک سرمایه گذاری کوچک، به رشد بالایی از ارزش سهام دست پیدا خواهید کرد. در نتیجه باید سعی کنید سبد سرمایه گذاری خود را متنوع کرده و تنها شرکت های بزرگ را در نظر نگیرید.
- نیازی به حضور فیزیکی نداشته و به سادگی می توانید سهام مد نظر خود را خریداری کرده و یا سهام خود را به فروش برسانید.
- نکته قابل توجه دیگر، موضوع سهولت دسترسی است؛ درواقع قابلیت معامله سهام در بورس، از طریق اینترنت نیز امکان پذیر است.
- تمام آنچه سرمایه گذاری می کنید را در هر زمانی که بخواهید (در بازه زمان معاملات بازار)، بسیار راحت تر از سایر بازارها می توانید به فروش برسانید.
- از مزایای سرمایه گذاری در بورس، نسبت به بسیاری از روش های دیگر، قابلیت نقدشوندگی سهام است. شما با خرید سهام در بورس، نگرانی بابت نقد شدن پول خود نخواهید داشت.
دو حالت سرمایه گذاری در بازار سرمایه
سرمایه گذاری در بازار سرمایه، به دو شکل کلی انجام می شود:
-
مستقیم
در این روش، سرمایه گذار، شخصا وارد معاملات بورس و خرید و فروش سهام شده و نیازمند آگاهی، دانش و تجربه کافی در مورد بازار، صنایع و اقتصاد کشور است. در روش مستقیم، سرمایه گذار باید از طریق شرکت های کارگزاری، نسبت به خرید سهام موردنظر اقدام کند.
-
غیرمستقیم
از انواع ابزارهای سرمایه گذاری غیرمستقیم در بورس، می توان به صندوق سرمایه گذاری (اوراق، سهام، طلا و…) و سبدگردانی اختصاصی اشاره کرد. در این روش، سرمایه گذار با بررسی وضعیت بازدهی، ریسک صندوق ها و سبدهای مختلف و همچنین سابقه مدیران این صندوق ها و سبدها، در یکی از آن ها سرمایه گذاری کرده و عملا به طور مستقیم، خود وارد پروسه انجام این کار نمی شوند.
مهم ترین تفاوت صندوق و سبد، در مالکیت سرمایه گذار است. در صندوق، پول سرمایه گذاران به صورت یک کل جمع شده و هر سرمایه گذار متناسب با سهم خود، از کل سرمایه صندوق از سود و زیان بهره مند می شود؛ این در حالی است که در سبد، شما همچنان مالکیت دارایی خود را دارید و صرفا امکان خرید و فروش را به افراد متخصص واگذار می کنید.
این روش سرمایه گذاری در هر دو حالت کلی آن (صندوق یا سبد)، برای افرادی که از دانش و تخصص کافی برخوردار نیستند، بهترین روش خواهد بود.
ویژگی های سرمایه گذاری بازار سرمایه
- شفافیت اطلاعاتی در بورس: بررسی اطلاعات شرکت ها به لحاظ قابلیت اتکا و به موقع بودن
- عدم نیاز به امکانات پیشرفته در زمان خرید و فروش اینترنتی سهام: تنها دانش و مهارت شماست که راهنما خواهد بود.
- امکان فعالیت با هر مبلغی: این کار را از هرجای دنیا و تنها با داشتن اتصال اینترنت و لپ تاپ، موبایل یا کامپیوتر، قابل انجام است.
- امکان نقد کردن سریع سرمایه در بیشتر مواقع: تنها زمانی که نماد یک شرکت به دلایلی مانند برگزاری مجمع، تعدیل سود و… موقتا بسته می شود، امکان فروش سهام وجود ندارد.
- دو نوع سود یا عایدی قابل دریافت: سود ناشی از تغییرات قیمت سهام (capital gain) و سود ناشی از دریافت سود تقسیمی (dividend gain)؛ بنابراین در عین حال که سهام خود را نگهداری کرده اید و ارزش آن ممکن است رشد کند، سود نقدی نیز دریافت می کنید.
«در رابطه با سرمایه گذاری در بازار سرمایه، باید به این نکته توجه داشته باشید که این نوع سرمایه گذاری، یک فعالیت سوداگرانه مانند خرید سکه فیزیکی و ارز نیست؛ بلکه با سرمایه گذاری در بورس، به اقتصاد کشور و تامین مالی شرکت ها کمک می شود. در نتیجه شاید بتوان این شاخصه را، مهم ترین فاکتور متمایزکننده این روش سرمایه گذاری تلقی کرد.»
8. سرمایه گذاری خطرپذیر (استارتاپ ها و یا private equity)
یکی از روش های سرمایه گذاری در ایران که کمتر به آن پرداخته می شود، سرمایه گذاری بر روی استارتاپ ها یا کسب وکارهای نوپاست؛ کسب وکارهایی که می توانند پس از مدت کوتاهی بعد از آغاز فعالیت شان، با توجه به رشد سریع خود، سود فراوانی را برای سرمایه گذار به همراه داشته باشند.
ویژگی بارز فعالیت در بازار استارتاپ ها
ویژگی اکثر این کسب وکارها رشد سریع است؛ این یعنی بازدهی سرمایه گذاری بسیار بالا. سرمایه گذاری خطرپذیر، جسورانه یا کارآفرینی (Venture Capital)، عبارت است از سرمایه گذاری بلند مدت مبتنی بر سهامداری که در بازه زمانی مشخص در شرکت های خصوصی که دارای قابلیت رشد بالایی هستند، صورت می گیرد.
این کسب وکارها، عموما به بازارهای جدید ورود کرده، محصولات جدید ارائه می کنند یا روش جدیدی در ارائه کالا و خدمات دارند. جدید بودن و نداشتن سابقه کافی برای ارائه و شفاف نبودن بازخورد بازار در آن حوزه خاص، ریسک بالایی را به همراه دارد.
درواقع سرمایه گذار خطرپذیر، بسته به مرحله توسعه استارتاپ، در معرض ریسک های متفاوتی قرار می گیرد؛ مانند:
- درآمدزایی
- تشکیل تیم
- مقیاس پذیری
- گسترش کسب وکار
- نمونه اولیه محصول (MVP)
- تناسب محصول با بازار هدف
- و…
تمامی این موارد باعث می شوند که همانطور که انتظار بازدهی خوبی دارید، شکست نیز به همان اندازه محتمل باشد؛ به طوریکه در درصد بالایی از این کسب وکارها، در سال های ابتدایی فعالیتی، شکست می خورند. به طورکلی، درصد شکست (failure rate) در این بازار، بخصوص در آن دسته از استارتاپ هایی که نوپاتر هستند، بیشتر است. در نتیجه ریسک سرمایه گذاری بسیار زیاد است.
از این روست که سرمایه گذاری در این حوزه، اصولا سرمایه گذاری خطرپذیر یا venture capital نامگذاری شده است. به همین دلیل، کسانی که قصد ورود به این روش را دارند، باید طرح و مدل کسب وکار، تیم، بازار، محصول و… را به صورت دقیق مورد بررسی قرار دهند.
ارزیابی پتانسیل کسب وکارها
آن چه در ادبیات این حوزه به Due diligence، شناخته شده است، به معنای ارزیابی و تحلیل همه جانبه سرمایه گذاران از وضعیت و پتانسیل های سرمایه گذاری است. همچنین باید یک قرارداد شفاف حقوقی و دقیق تهیه شده و به امضای طرفین سرمایه گذار و سرمایه پذیر برسد.
به دلیل بالا بودن مبلغ مورد نیاز استارتاپ ها، معمولا سرمایه گذاران این حوزه، اشخاص حقوقی، شرکت یا صندوق هایی هستند که سرمایه در دسترس خود را از مجموعه ای از افراد و نهادهایی مانند صندوق های بازنشستگی، بانک ها و بیمه ها، نهادهای دانشگاهی، شرکت های بزرگ و… تأمین کرده اند. گرچه در حال حاضر، برخی شرکت ها به جمع آوری مبالغ سرمایه گذاران خرد و حقیقی در قالب تامین مالی جمعی یا Crowd Funding اقدام کرده اند که بتوانند پروسه تامین مالی استارتاپ ها را با موفقیت پشت سر بگذارند.
نکته مهمی که در سرمایه گذاری در این حوزه باید به آن اشاره داشته باشیم، این است که سرمایه گذاری مناسب برای استارتاپ ها، باید چیزی فراتر از تامین نقدینگی و منابع مالی را به همراه داشته باشد. مواردی مانند تجربه و دانش از بازار، ارتباطات استراتژیک، تسهیل رشد و کسب سهم بازار و… از موارد مهمی است که در این فرصت سرمایه گذاری از جانب سرمایه پذیران اهمیت دارد.
«به یاد داشته باشید که اگر استراتژی سرمایه گذار با کارآفرین همسو باشد، امکان همکاری بین این دو، بهتر و باگیفیت تر پیش خواهد رفت.»
مهم ترین ویژگی های این روش را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- ریسک و درصد شکست بالا
- مشارکت در مالکیت شرکت ها
- نقدشوندگی پایین و نیازمند برخورداری از استراتژی های خروج
- عدم وجود دیدگاه کوتاه مدت در توسعه تکنولوژی و نوآوری؛ اگر دیدگاه کوتاه مدت بر سرمایه گذاری خطرپذیر حاکم شود، این حوزه، از مفهوم اصلی سرمایه گذاری خطرپذیر دور می شود. به عبارتی دیگر، این روش عموما دیدگاه بلندمدت دارد.
با توجه به اهمیت و ضرورت گسترش فعالیت های اقتصادی در بخش خصوصی، باید ابزارهای مالی مورد نیاز این بخش ایجاد شده و گسترش بیابد؛ سرمایه گذاران خطرپذیر با هدف حمایت از ایده های خلاقانه برای رونق کسب وکارها در صحنه اقتصاد، یکی از مهمترین ابزارها هستند.
در انتها باید به این نکته بسیار مهم نیز توجه داشته باشید که طبق تئوری های معروف سرمایه گذاری، تخصیص تمام حجم سرمایه به یک فرصت، ریسک بالایی داشته و در راستای کاهش ریسک، بهترین روش، تخصیص بهینه سرمایه در فرصت های مختلف و به عبارتی دیگر، تشکیل پرتفوی سرمایه گذاری و متنوع سازی است.
۹-سرمایه گذاری در ارز های دیجیتال در ایران
سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال در ایران فرصتی جذاب برای محافظت از داراییها در برابر تورم، دسترسی به بازارهای جهانی و بهرهمندی از پتانسیل سودآوری بالا است. این بازار با امکان معاملات 24 ساعته، کارمزد پایین و تنوع در انتخاب، گزینهای جذاب برای سرمایهگذاران ایرانی محسوب میشود، هرچند که ریسکهای خاص خود را نیز دارد.برای شروع سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال، اولین قدم باز کردن یک حساب در یکی از بهترین صرافیهای ارز دیجیتال ایرانی یا و یک صرافی ارز دیجیتال خارجی خوب است.
پس از انتخاب صرافی مناسب و احراز هویت، باید آموزش ارز دیجیتال را شروع کنید. این آموزش شامل یادگیری مفاهیم پایه بلاکچین، انواع ارزهای دیجیتال، روشهای تحلیل بازار و استراتژیهای سرمایهگذاری است. همزمان، مطالعه اخبار و روندهای بازار ارزهای دیجیتال ضروری است. پس از کسب دانش کافی، میتوانید با مبلغی کم شروع به سرمایهگذاری کنید و به تدریج با کسب تجربه، سرمایه خود را افزایش دهید. به یاد داشته باشید که مدیریت ریسک و تنوعبخشی به سبد سرمایهگذاری از اصول مهم موفقیت در این بازار است. همچنین، آگاهی از قوانین و مقررات مربوط به ارزهای دیجیتال در ایران و رعایت آنها ضروری است.
۱۰-سرمایه گذاری در فارکس
سرمایهگذاری در بازار فارکس در ایران فرصتی جذاب برای کسب درآمد ارزی، محافظت از داراییها در برابر تورم و دسترسی به بازارهای مالی جهانی است. این بازار با امکان معاملات 24 ساعته، نقدشوندگی بالا و تنوع در جفت ارزها، گزینهای مناسب برای معاملهگران ایرانی محسوب میشود، هرچند که ریسکهای خاص خود را نیز دارد.برای شروع معامله در فارکس، اولین قدم انتخاب و افتتاح حساب در یکی از بروکرهای فارکس معتبر و مناسب برای ایرانیان است.
پس از انتخاب بروکر و تکمیل مراحل ثبتنام، باید آموزش فارکس را شروع کنید. این آموزش شامل یادگیری مفاهیم پایه بازار ارز، انواع تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال، مدیریت ریسک و استراتژیهای معاملاتی است. همزمان، پیگیری اخبار اقتصادی و سیاسی جهان که بر بازار فارکس تأثیر میگذارند، ضروری است. پس از کسب دانش کافی، میتوانید با استفاده از حساب دمو تمرین کنید و سپس با سرمایه کم شروع به معامله واقعی کنید. به تدریج و با کسب تجربه، میتوانید حجم معاملات خود را افزایش دهید. به یاد داشته باشید که مدیریت ریسک، کنترل احساسات و یادگیری مداوم از اصول مهم موفقیت در بازار فارکس است. همچنین، آگاهی از قوانین و محدودیتهای مربوط به معاملات فارکس در ایران و رعایت آنها ضروری است.
افراد بیشتر در کدام بازار سرمایه گذاری می کنند؟ چرا؟
این که افراد از چه نوع سرمایه گذاری استفاده کنند، به عوامل متعددی بستگی دارد. اصلی ترین معیار در زمان انتخاب، میزان بودجه درنظر گرفته شده است. در سال های گذشته، درصد ورود افراد به بازار بورس، به دلیل مزایای زیادی که دارد، به شکل چشم گیری افزایش پیدا کرده است.
در بازار ایران، بازار طلا و سکه نیز رونق زیادی دارد. دلایل این انتخاب تمامی این گزینه ها نیز کاملاً واضح است؛ تمام ما به دنبال کسب بیشترین میزان سود در کوتاه ترین زمان و با کمترین میزان ریسک هستیم.
چگونه تشخیص دهیم که کدام روش بهتر است؟
به قطع نمی توان یک مورد را به عنوان بهترین گزینه برای سرمایه گذاری معرفی کرد؛ هر بازار ممکن است برای افراد مختلف، نتیجه متفاوتی داشته باشد. با اینجال، معیارهایی برای انتخاب بازار مناسب وجود دارد که گزینه های روی میز شما را کاهش می دهد. برای مثال برای ورود به بازار مسکن، نیاز به سرمایه اولیه بسیار هنگفتی خواهید داشت. حال اگر شما خیلی هم به این بازار و افزایش قیمت ها در آن علاقه داشته باشید، بدون چنین سرمایه ای راهی به داخل آن نخواهید داشت. مواردی که در ادامه عنوان می کنیم، ازجمله مهم ترین فاکتورهای انتخاب بازار سرمایه است:
- شناخت بازارها
- ریسک پذیری فرد
- دارایی موجود برای سرمایه گذاری
- عدم نیاز به سرمایه در دسترس در کوتاه مدت
در نتیجه، با تحلیل این پارامترها و شخصیت و وضعیت زندگی خود، می توانید بهترین بازار را برای سرمایه گذاری انتخاب کنید. در کنار تمامی این فاکتورهایی که نام بردیم، یک معیار دیگر هم وجود دارد که بر تمامی این موارد، اولویت خواهد داشت. مشاهده آموزش های لازم برای نحوه سرمایه گذاری در بازارها، معیاری است که می تواند نقطه عطفی برای موفقیت شما باشد. در واقع آموزش های اصولی هر بازاری در کنار داشتن یک مربی مسلط، کلید اصلی موفقیت در هر بازاری است.
مفهوم سرمایه و سرمایه گذاری
وارن بافت سرمایه گذاری را این گونه تعریف می کند:
«فرایند برنامه ریزی برای پول تا در آینده پول بیشتری نصیب شما شود»
در همین رابطه نیز پیشنهاد می کند که:
«هرگز روی یک منبع درآمد اتکا نکنید؛ سرمایه گذاری کنید تا منبع دیگری ایجاد شود.»
براساس این تعریف، شاید بتوان سرمایه گذاری را ایجاد منابع مالی جدید دانست. در تعریف کلی، تمامی منابع مالی و پولی و منابع قابل تبدیل به پول، سرمایه خوانده می شوند. در دنیای پر رقابت کسب وکارهای امروزی، جوامع و شرکت هایی که سرمایه بیشتری دارند، در مقایسه با رقبای خود که سرمایه کمتری دارند، عملکرد و فعالیت بهتری دارند.
در عصر حاضر، نیروهای انسانی نیز قسمتی از سرمایه محسوب می شوند؛ به طورکلی، سرمایه می تواند هم نقدی باشد هم غیر نقدی. سرمایه نقدی همان پول نقد است و سرمایه غیر نقدی، انواع دارایی هایی را شامل می شود که افراد در اختیار دارند. البته باید این نکته را در نظر داشته باشید که سرمایه با پول کاملا متفاوت است.
پول تنها نقدینگی محسوب می شود که همیشه در دسترس بوده و قابلیت تبادل سریع دارد. در مقابل اما سرمایه، مدت زمان و طول عمر بیشتری داشته و به منظور ایجاد ثروت در سرمایه گذاری، مورد استفاده قرار می گیرد. به عنوان مثال، برندها، نرم افزارها و… که از طریق آن ها می توان ثروت تولید کرد، نوعی سرمایه محسوب می شوند.
-
در علم اقتصاد
در علم اقتصاد، سرمایه گذاری اینگونه تعریف می شود:
«خرید کالایی که در حال حاضر مصرف نمی شود؛ اما در آینده، فرد به آن نیاز پیدا می کند و در نتیجه آن کالا برای او سودآور خواهد بود.»
-
در علم مالی
در علم مالی، این اصطلاح را می توان اینگونه تعریف کرد:
«فرد یک دارایی مالی نظیر سهام را خریده و پیش بینی می کند که آن دارایی مالی در آینده سودآور بوده و قیمتش افزایش می یابد؛ در نتیجه با فروش آن به قیمت بالاتر، سود خوبی به دست خواهد آورد.»
فاکتورهای مهم برای سرمایه گذاری
موفقیت در سرمایه گذاری، اتفاقی نیست و به موارد متعددی وابستگی دارد که برخی از مهم ترین آن ها برای جلوگیری از ضرر و از دست دادن سرمایه را می توان در موارد زیر خلاصه کرد:
- افق سرمایه گذاری
- بازدهی مورد انتظار
- درجه ریسک گریزی
- نقدشوندگی مورد نیاز
- میزان پول در دسترس و تناسب آن با کمترین حجم سرمایه گذاری در بازار هدف
دلیل استفاده از سرمایه گذاری
- از تحولاتی که از سال ۱۹۹۰ در زندگی مردم بیشتر به چشم می خورد، شرکت در طرح های بازنشستگی است.
- همه مردم، ثروتی دارند که ناشی از ارائه خدمات آنان در بازار کار است. آن ها برای حفظ سرمایه و کسب سود بیشتر، تلاش می کنند تا در بازارهای مختلف فعالیت داشته باشند.
- به ساده ترین بیان، ما با سرمایه گذاری، به دنبال کسب پول بیشتر هستیم. همه ما با سرمایه گذاری در بازارهای مختلف، به دنبال آن هستیم که رفاه و آسایش فعلی و آتی خود را بهبود ببخشیم.
- سرمایه گذاران به دنبال آن هستند که ثروت و دارایی خود را به شکل درستی، مدیریت کنند تا بتوانند از آن ها را در برابر عواملی مانند تورم، مالیات و… محافظت کرده و در نهایت، بیشترین بازده و سود را کسب کنند.
- منبع وجوهی که سرمایه گذاری می شود، می تواند دارایی های حال حاضر، مبالغ وام گرفته شده یا پس انداز شده باشد. به طورکلی، ما تلاش می کنیم تا با صرفه جویی در مصرف امروز و پس انداز آن، تضمین بهتری برای آینده خود پیدا کنیم.
روش های سنتی سرمایه گذاری
در گذشته و در روش های سنتی حفظ سرمایه، مردم مبالغی را به صورت ماهانه برای دوران بازنشستگی پس انداز می کردند؛ اما در دنیای اقتصاد امروزی، همین افراد منابع مالی خود را در خرید سهام، اوراق قرضه و سایر موارد مشابه به کار استفاده می کنند تا بتوانند به سود بیشتری دست پیدا کنند. بنابراین، نتیجه تصمیم گیری فرد (چه سود و چه زیان) بر روی مزایا و منافع بازنشستگی وی نیز تأثیر می گذارد.
«به صورت کلی، می توان اینگونه عنوان کرد که سرمایه گذاران، می خواهند پول کنونی خود را بیشتر کرده و با ریسک روی آن، به سود بیشتری برسند.»
در تمامی بازارها، خصوصا بازار ایران که همواره با تلاطم مواجه است، نگه داشتن پول نقد، فرصت از دست رفته است؛ همچنین، عموما در یک فضای تورمی، قدرت خرید کاهش پیدا کرده و ارزش پول کاهش پیدا می کند.
سرمایه گذاران، تمایل دارند که بازده و سود آن ها تا حد ممکن، افرایش پیدا کند؛ اما باید این نکته را نیز در نظر داشته باشید که میزان سود دریافتی شما، همیشه تحت تاثیر عاملی به نام ریسک قرار دارد.
به طور مثال، سال ۱۹۸۲ در ایالات متحده، سال خوبی برای بازار سهام بود؛ به طوریکه بازده کلی اوراق مربوط به سهام عادی، از ۲۰٪ نیز بالاتر رفت؛ اما در همین سال بود که برخی از صندوق هایی که تا آن زمان، سود داشتند، با زیان روبرو شدند. بنابراین یک سرمایه گذار، در زمان تصمیم گیری باید ریسک و بازده را در نظر داشته و این دو عامل را هیچ وقت جدا از هم نبیند.
«در هر حوزه ای، ریسک می تواند معنای متفاوتی داشته باشد؛ در اینجا منظور ما از ریسک، میزان اختلاف بازده واقعی یک سرمایه گذاری از بازده مورد انتظار آن است.»
آیا سرمایه گذاران از ریسک نفرت دارند؟
معمولا در اقتصاد اینگونه درنظر گرفته می شود که سرمایه گذاران، عملکردی منطقی دارند؛ در نتیجه، اطمینان را به عدم اطمینان ترجیح داده و علاقه ای به ریسک ندارند. به عبارت دقیق تر، آنان ریسک گریزند. منظور از سرمایه گذار ریسک گریز، کسی است که در ازای قبول ریسک، انتظار دریافت بازده و سود بیشتری دارد.
«نکته ای که باید به آن توجه داشته باشید، این است که در این حالت، پذیرفتن ریسک یک کار غیرمنطقی نیست؛ حتی اگر میزان ریسک خیلی زیاد باشد.»
در چنین شرایطی، انتظار بازده بالا نیز وجود داشته و به همان اندازه که امکان کسب سود وجود دارد، احتمال شکست را نیز باید در نظر گرفت. به عبارتی دقیق تر، سرمایه گذاران، نمی توانند انتظار داشته باشند که بدون قبول ریسک بالا، بازده بالایی کسب کنند. در نتیجه، آنان به صورت ضمنی یا آشکارا و با توجه به ریسک پذیری خود به سرمایه گذاری اقدام می کنند؛ افرادی که ریسک بالایی را قبول می کنند انتظار بازده بالایی را نیز دارند و برعکس.
از آنجا که سرمایه گذاری به رشد سرمایه یا کسب سود در آینده تمرکز دارد، ریسک هایی نیز وجود دارند که نمی توان آن را حذف یا متوقف کرد. به عنوان مثال:
- سرمایه گذاری در شرکتی که در آینده ورشکسته شود یا پروژه ای که شکست بخورد؛ این همان چیزی است که سرمایه گذاری را از پس انداز متفاوت می کند.
- پس انداز، ذخیره پول بدون هیچ ریسکی برای استفاده در آینده است (جز بحث کاهش ارزش پول)؛ در مقابل اما سرمایه گذاری به کسب سود در آینده تمرکز داشته و در نتیجه مستلزم پذیرش ریسک است.
به طور کلی ریسک به دو دسته ریسک سیستماتیک و ریسک غیر سیستماتیک تقسیم بندی می شود که در زمان محاسبه آن باید طبق فرمول زیر عمل کرد:
ریسک سیستماتیک + ریسک غیر سیستماتیک = ریسک کل
-
ریسک سیستماتیک (غیرقابل اجتناب)
ریسک سیستماتیک، تغییرپذیری در بازده کل اوراق بهادار را مستقیما ناشی از تغییرات بازار یا اقتصاد می داند. این ریسک غیرقابل کنترل است و در نتیجه کاهش پذیر نیز نخواهد بود. منابع این ریسک عبارت اند از ریسک تورم، ریسک نرخ بهره، ریسک بازار و گاها ریسک سیاسی.
-
ریسک غیر سیستماتیک (قابل اجتناب)
این ریسک قابل کنترل و کاهش پذیر است و تغییرپذیری در بازده اوراق بهادار را شامل می شود که به تغییرپذیری کلی بازار یا اقتصاد بستگی نداشته و از فاکتورهای درونی یک شرکت اثر می گیرد. بنابراین، می توان از طریق استراتژی هایی مانند متنوع سازی، این ریسک را کاهش داد.
آیا سرمایه گذاران به دنبال حداقل کردن ریسک خود هستند؟
خیر! زیرا حداقل کردن میزان ریسک، مخصوصا نرخ بازده پایین، هزینه هایی را در پی خواهد داشت. حداقل کردن ریسک، به نگهداری دارایی های بدون ریسک مانند پس انداز و اوراق خزانه منجر می شود. در حالی که کسانی که سرمایه گذاری می کنند، به دنبال آن هستند که رابطه ای منطقی میات ریسک و بازده خود ایجاد کنند.
فیلیپ تاون، در این باره می گوید:
“وقتی صحبت از سرمایه گذاری می شود، هدف این است که پول با بالاترین نرخ و کمترین میزان ریسک ممکن رشد کند. درست است که هیچ میان بری برای ثروتمند شدن نیست، راه های هوشمندانه ای برای آن وجود دارد.”
بهترین روش کسب سود با پول کم چیست؟
در بخش های قبلی، روش های سرمایه گذاری در بازار ایران و مزایا و معایب هر روش را با هم مورد بررسی قرار دادیم. در ادامه نیز عنوان کردیم که انتخاب بهترین روش برای کسب سود، به چه فاکتورهایی وابسته است. در حال حاضر، می توان بازار بورس را یکی از گزینه های منطقی برای زمانی درنظر گرفت که بودجه اولیه کمی دارید و نمی توانید در بازارهای دیگر فعالیت داشته باشید. ورود به سایر بازارها با سرمایه های کم به چند دلیل زیر منطقی نخواهد بود.
در درجه اول، سود حاصل در سرمایه گذاری، در بازارهایی که به سرمایه بالا نیاز دارند، چندان قابل توجه نخواهد بود. در درجه دوم، کمیسیون ها و مالیات های موجود در بازارهای دیگر، به نسبت زیاد بوده و خطری برای چنین سرمایه هایی محسوب می شوند. در چنین شرایطی، بازار بورس با نداشتن هیچ کدام از این مشکلات و فراهم نمودن شرایط کسب سود با نرخ های قابل توجه برای هر میزان سرمایه ای، بستری عالی برای ورود سرمایه های کم است.
با مبالغ زیاد در کجا سرمایه گذاری کنیم؟
سرمایه گذاران حرفه ای که با نحوه سرمایه گذاری در بازارهای مدرن آشنا هستند، می دانند که مهم تر از مبلغ اولیه برای سرمایه گذاری، نرخ رشدی است که برای پول خود ایجاد می کنند. کسب سود کم با مبالغ هنگفت هم می تواند پول زیادی باشد، اما نرخ رشدهای کم در درازمدت، شما را به یک ورشکسته تبدیل خواهد کرد که روزبه روز دارایی خود را کمتر و کمتر می بیند.
به عنوان یک سرمایه گذار باتجربه، پیشنهاد می کنیم برای مبالغ بالا، سبدی از بازارهای سرمایه گذاری را انتخاب کرده و پول خود را با نسبت های مشخصی در بازارهای مختلف سرمایه گذاری کنید تا هم از سود همه آن ها برخوردار شده و هم ریسک کمتری متوجه سرمایه تان باشد.
تعیین بازده هر روش
مسلماً در کوتاه مدت نمی توان بازدهی بازارها را تعیین کرد. بسیاری از آن ها در کوتاه مدت و میان مدت، اصلاً سود چندانی ندارند؛ اما در درازمدت می توانند نرخ رشد مناسبی برای فرد سرمایه گذار ایجاد کنند؛ اما یک راه حل ساده برای حل این مشکل، استفاده از داده های آماری است.
تجربه ثابت کرده است که همه بازارها در یک روند طولانی مدت و چندساله، مسیر ثابتی را طی می کنند؛ گاهی بازار رونق دارد، گاهی رکود. با تحلیل داده های آماری بازارها می توانید بازده هر یک از آن ها را برای خود محاسبه کنید.
در ده سال گذشته، بورس بیشترین بازده را در میان همه بازارها به خود اختصاص داده و بعد از آن، بازار سکه و سپس بازار طلا در رده های بعدی قرار داشته اند.
پس از سودآوری، با سود چه کنیم؟
یک اصل مهم و البته حیاتی در نحوه سرمایه گذاری در بازارها که با عنوان نرخ مرکب شناخته می شود، توصیه اکید دارد که حتماً سود حاصل از هر بازاری را دوباره سرمایه گذاری کنید تا در درازمدت با نرخ مرکب، سرمایه خود را رشد دهید.
البته این مزیت برای هر بازاری وجود ندارد؛ بازار سکه و به صورت عمده تر بازار بورس این نرخ را برای شما فراهم می آورند. البته سودهای مبالغ بالای حاصل از سرمایه گذاری در بازارهایی مانند بورس و سکه را می توانید به بازار مسکن نیز انتقال دهید.
تاثیر گرانی و تورم بر انتخاب روش سودآوری
یکی از بزرگ ترین مزیت های بازار سرمایه مانند بورس، البته اگر با نحوه سرمایه گذاری در آن آشنا باشید، رشد چند برابری آن ها در تورم و گرانی های بازار سنتی است. بازارهایی مانند بازار بورس، سکه و دلار و کمی با تاخیرتر بازار مسکن نسبت به گرانی همیشه جلوتر هستند.
سرمایه گذاری در این بازارها علاوه بر حفظ ارزش سرمایه های شما باعث ایجاد ارزش افزوده نیز برای آن ها خواهد شد. با شناخت نحوه سرمایه گذاری و البته تأثیرپذیری هرکدام از بازارها از گرانی می توانید نسبت به سرمایه گذاری در آن ها اقدام کنید.