مارکت کپ معیاری مهم در ارزیابی اندازه و اهمیت شرکتها و پروژهها در بازار است که نشان میدهد ارزش کل یک شرکت یا یک دارایی چقدر است. مثلا اگر میگوییم مارکت کپ طلا حدود ۱۷٫۵ تریلیون دلار است، یعنی اگر بخواهیم تمام طلاهای دنیا را با قیمت فعلی بخریم، روی کاغذ باید ۱۷٫۵ تریلیون دلار هزینه کنیم. در ادامه به طور مفصل و به زبان ساده توضیح میدهیم که مارکت کپ چیست و چه انواعی دارد؛ با عوامل موثر بر آن آشنا میشویم و نحوه محاسبه و کاربردهای مارکت کپ را در سرمایهگذاری تشریح میکنیم. تا پایان همراه ما باشید.
مارکت کپ چیست؟
مارکت کپ یا Market Capitalization نشاندهنده ارزش کل یک شرکت یا یک دارایی بر اساس قیمت روز هر واحد سهام آن است. مفهوم مارکت کپ برای شرکتها به معنی مجموع ارزش سهام آنهاست؛ از طرفی مارکت کپ برای پروژههای کریپتویی نیز کاربرد دارد و به معنای ارزش تمام کوینهای در گردش یک پروژه است.
با یک مثال واقعی، بهتر درک میکنید که مارکت کپ چیست و چطور محاسبه میشود. فرض کنید میخواهیم مارکت کپ بیت کوین را محاسبه کنیم. اگر تعداد بیت کوینهای درگردش را ۱۹٫۸ میلیون واحد و قیمت هر کدام را ۱۰۰ هزار دلار در نظر بگیریم، از ضرب این دو، به مارکت کپ بیت کوین خواهیم رسید که برابر با ۱٫۹۸ تریلیون دلار (حدود ۲ هزار میلیارد دلار) است.
برای بررسی مارکت کپ و استفاده از امکانات ترید و سرمایهگذاری در ارزهای دیجیتال به صرافی مناسبی نیاز دارید و همین دلیل بهتر است از صفحه بهترین صرافی ارز دیجیتال در خانه سرمایه کمک بگیرید. همچنین در صورت تمایل به استفاده از صرافیهای معتبر خارجی مثل صرافی ایکس تی و صرافی LBank میتوانید از لیست بهترین صرافی ارز دیجیتال خارجی استفاده کنید.
تفاوت مارکت کپ با ارزش بازار رقیقشده (Fully Diluted Market Cap)
سایتهای مرجع قیمت مثل کوینمارکتکپ و کوینگکو، در کنار مارکت کپ، پارامتر دیگری را با عنوان ارزش بازار رقیق شده (Fully Diluted Market Cap) نمایش میدهند. ارزش بازار رقیق شده یا FDM که اغلب در مورد پروژههای کریپتویی کاربرد و اهمیت دارد، به این معنی است که ارزش تمام کوینهای در گردش پروژه به همراه کوینهایی که قرار است درآینده تولید شوند، چقدر است؟ در حقیقت این پارامتر به ما میگوید درصورت ثابت ماندن قیمت هر واحد کوین، ارزش یک پروژه در آینده چقدر میتواند رشد کند، چون کوینهایی که هنوز تولید نشده و یا وارد بازار نشده را نیز به مارکت کپ اضافه میکند.
شاید برایتان جالب باشد که چرا برای این پارامتر از اصطلاح «رقیقشده» استفاده میشود؟ فرض کنید یک شیر فروش، برای اینکه بیشتر سود کند، کمی آب به شیرها اضافه میکند. این کار باعث رقیقتر شدن شیر میشود؛ اما نکته اینجاست شیرفروش عزیز ما، آن آبها را نیز به قیمت شیر به فروش میرساند! پس در ارزش بازار رقیقشده یک پروژه، کوینهایی که هنوز وجود ندارند را نیز به قیمت کوینهای فعلی محاسبه میکنند. (مثل آبی که شیر نیست، ولی به قیمت شیر محاسبه میشود.)
انواع مارکت کپ بر اساس اندازه
شرکتها و پروژهها براساس بزرگی مارکت کپ، در چند سطح مختلف قرار میگیرند. سطوح بالایی ارزشهای میلیارد دلاری دارند و هرچه به سطوح پایینتر برویم، از این ارزش کاسته شده و کمتر از چند میلیون دلار میرسد.
- مگا کپ (Mega Cap): شرکتها و پروژههایی که معمولا بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار ارزش دارند. شرکتهایی مثل آمازون (Amazon)، اپل(Apple) و مایکروسافت (Microsoft) و همچنین رمزارزهای بیتکوین (Bitcoin) و اتریوم (Ethereum) در این سطح قرار دارند.
- لارج کپ (Large Cap): شرکتها و پروژههایی با ارزش بین ۱۰ تا ۲۰۰ میلیارد دلار، در این سطح قرار میگیرند. مثل: کوکا کولا (Coca-Cola) و پیپل (PayPal)
- مدیوم کپ (Medium Cap): شرکتها و پروژههای ۲ تا ۱۰ میلیارد دلاری، در سطح مدیوم هستند که به شرکتهای متوسط و در حال رشد معروفند.
- اسمال کپ (Small Cap): اسمال کپ به شرکتها و پروژههایی با مارکت کپ بین ۳۰۰ میلیون تا ۲ میلیارد دلار اشاره دارد. این دسته اغلب استارتاپها و شرکتهای کوچک در حال رشد هستند.
- میکرو کپ (Micro Cap): میکروکپ به شرکتها و پروژههایی اطلاق میشود که بین ۵۰ میلیون تا ۳۰۰ میلیون دلار ارزش دارند. این پروژهها در حال رشد در زمینه تخصصی خودشان هستند.
- نانو کپ (Nano Cap): به شرکتهایی که کمتر از ۵۰ میلیون دلار ارزش دارند، نانو کپ گفته میشود، مثل استارتاپهای نوظهور.
عوامل مؤثر بر مارکت کپ
تا اینجا یادگرفتیم که مارکت کپ چیست، چطور محاسبه میشود و چه انواعی دارد. در ادامه به عوامل موثر بر مارکت کپ که ترکیبی از عرضه و تقاضا، نوسانا قیمت و همچنین نقدینگی است، میپردازیم.
شاخصها و ابزارهای تحلیل مارکت کپ
یاد گرفتیم که عوامل موثر بر مارکت کپ چیست و هر کدام چه تفسیری دارند. در ادامه به معرفی ابزارها و شاخصهای مختلفی که برای تحلیل مارکت کپ و درک بهتر وضعیت کلی بازار وجود دارد میپردازیم. سرمایهگذارها به کمک این ابزارها، روندها را بهتر شناسایی کرده و ارزش نسبی داراییها را ارزیابی میکنند.
حجم روزانه معاملات
حجم روزانه نشاندهنده حجم کل معاملاتی است که در بازار مربوط به یک دارایی طی ۲۴ ساعت گذشته انجام شده است. هر چه حجم معاملات بالاتر باشد، نشاندهنده نقدینگی بهتر و در اصطلاح، گرم بودن بازار آن دارایی است که میتواند باعث ثبات بیشتر در مارکت کپ شود.
حجم معاملات به نوعی نشاندهنده علاقهمندی یا عدم علاقه معاملهگرهای بازار به یک دارایی است. حجم بالا در کنار افزایش قیمت معمولاً نشانه رشد سالم بازار است.
شاخصهای مهم در تریدینگ ویو
تریدینگ ویو (TradingView) یکی از محبوبترین پلتفرمها برای تحلیل تکنیکال و بررسی دادههای بازار است. شاخصهای زیر پیرامون تحلیل مارکت کپ در بازار کریپتوکارنسیها استفاده میشوند:
- TOTAL: ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال را نشان میدهد. ( البته در محاسبه آن، ارزش ۱۲۵ پروژه برتر در نظر گرفته میشود.) افزایش یا کاهش این شاخص نشاندهنده ورود یا خروج سرمایه از بازار است.
- TOTAL2: ارزش کل بازار بدون در نظر گرفتن بیتکوین. این شاخص بر آلتکوینها تمرکز دارد و برای ارزیابی روند بازار آلتکوینها استفاده میشود.
- TOTAL3:ارزش کل بازار بدون در نظر گرفتن بیتکوین و اتریوم. این شاخص زمانی مفید است که بخواهیم وضعیت آلتکوینهای کوچکتر را بررسی کنیم. توتال ۳ حجم کل سرمایهگذاریها و ورود پول به پروژههای کمتر شناختهشده را نشان میدهد.
دامیننس بیتکوین
دامیننس بیتکوین (Bitcoin Dominance) نسبت ارزش بازار بیت کوین به ارزش کل بازار ارزهای دیجیتال است و میزان تسلط بیت کوین بر بازار را نشان میدهد. افت و خیز دامیننس بیتکوین تاثیر زیادی بر نگاه سرمایهگذارهای بازار دارد. برای مثال:
- زمانی که دامیننس بیتکوین صعودی است، نشاندهنده تمرکز بیشتر بازار بر بیتکوین و کاهش توجه به آلتکوینها است.
- کاهش دامیننس بیتکوین بعد از یک صعود قابل توجه، میتواند نشانه شروع فصل آلتکوینها (Altcoin Season) باشد.
- رصد این شاخص در کنار شاخص TOTAL2 به سرمایهگذارها کمک میکند تا تصمیم بگیرند آیا سرمایهگذاری در بیتکوین نسبت به آلتکوینها منطقیتر است یا نه.
نحوه بررسی مارکت کپ در سایت CoinMarketCap
بعد از اینکه فهمیدیم ابزارهای تحلیل مارکت کپ چیست، حالا به نحوه استفاده از CoinMarketCap که یکی از اصلیترین منابع بررسی ارزش بازار و اطلاعات مرتبط با ارزهای دیجیتال است، میپردازیم. در ادامه، اطلاعات مربوط به ارزش بازار یک پروژه مطرح مثل BNB را در وبسایت آن «+» بررسی میکنیم.
بعد از ورود به سایت، (مشابه تصویر زیر) روی نماد پروژه مورد نظر کلیک میکنیم و یا در بخش جستوجوی بالای صفحه، اسم یا نماد توکن پروژه را وارد کرده و از بین نتایج، روی BNB میزنیم.
در صفحه اختصاصی کوین BNB، اطلاعات مربوط به قیمت و مارکت کپ قابل مشاهده است. به تصویر زیر دقت کنید. در ادامه، مفهوم بخشهای شمارهگذاری شده در تصویر را توضیح میدهیم.
- با انتخاب گزینه Market Cap، نمودار قیمت به نمودار ارزش بازار تبدیل میشود.
- نماد پروژه و رتبه آن در بازار ارز دیجیتال از نظر مارکت کپ. BNB در زمان نگارش این مطلب در رتبه ۵ قرار دارد.
- ارزش بازار یا همان مارکت پروژه BNB که برابر با ۹۹٫۳۹ میلیارد دلار است.
- FDV یا ارزش بازار رقیقشده که در مورد BNB با مارکت کپ برابر است. یعنی تمام کوینهای تولید شده در گردش هستند و قرار نیست کوین جدیدی تولید شود.
- تعداد کل توکنها که برابر است با تعداد کل توکنهای تولید شده منهای توکنهای سوزانده شده.
- عرضه در گردش یا تعداد کوینی در در بازار وجود دارد و معامله میشود. این عدد برای BNB با پارامتر Total Supply برابر است، به همین دلیل است ارزش بازار و ارزش بازار رقیقشده BNB با هم برابر است.
- حجم معاملات BNB در تمام صرافیها در ۲۴ ساعت گذشته.
- نسبت حجم معاملات به مارکت کپ که هر چه بیشتر باشد، نشاندهنده نقدشوندگی بالاتر است.
- عرضه کل: این پارامتر نشان میدهد چه تعداد کوین در طول حیات یک پروژه تولید خواهد شد. همانطورکه مشاهده میکنید، BNB این مقدار را تعیین نکرده است.
علاوه بر این موارد، اگر مجدد به صفحه اول سایت کوین مارکت کپ برگردیم، در بالای سایت اطلاعات مفیدی از ارزش کل بازار کریپتو، دامیننس بیت کوین و همچنین دامیننس اتریوم وجود دارد. (تصویر زیر)
کاربردهای مارکت کپ در سرمایهگذاری
بعد از اینکه یاد گرفتیم نحوه کار با سایت کوین مارکت کپ چیست، نگاهی داریم به کاربردهای ارزش بازار در سرمایهگذاری. مارکت کپ یک شاخص تاثیرگذار در انتخاب سرمایهگذارهاست و به آنها کمک میکند تا میزان ریسک، فرصتها و روندهای بازار را شناسایی کرده و استراتژیهای خود را بهینه کنند. در ادامه با کاربردهای اصلی مارکت کپ آشنا میشویم.
تشخیص میزان ریسک سرمایهگذاری
مارکت کپ به نوعی یک ابزار ارزیابی ریسک سرمایهگذاری در یک دارایی یا پروژه خاص محسوب میشود، زیرا داراییها و پروژههایی با مارکت کپ بزرگتر معمولاً پایدارتر هستند و ریسک کمتری دارند. این داراییها بیشتر برای سرمایهگذارهای محافظهکار مناسبند؛ مانند سهام شرکتهای بلوچیپ (مثل گوگل، اپل و آمازون) و همچنین رمزارزهای معتبر. (مثل بیت کوینو اتریوم)
در طرف مقابل، داراییهای با مارکت کپ کوچکتر، معمولاً ریسک بالاتری دارند؛ اما در عوض، پتانسیل بازدهی بالاتری در آنها وجود دارد. چنین داراییهایی مناسب سرمایهگذارهای با تحمل ریسک بالا یا پرخطر هستند. (مثل آلتکوینهای کمتر شناختهشده یا پروژههای نوظهور.)
متعادلسازی سبد سرمایهگذاری
مارکت کپ میتواند یکی از پارامترهای موثر در تعیین وزن داراییهای مختلف سبد سرمایهگذاری باشد. در همین راستا و برای تنوعبخشی به پورتفولیو، ترکیب داراییهایی با مارکت کپهای مختلف میتواند به کاهش ریسک کلی سبد کمک کند. به این صورت که درصد بزرگتری به داراییهایی با مارکت کپ بزرگتر و درصد کمتری به داراییهایی با مارکت کپ کوچکتر اختصاص دهیم. برای مثال:
- ۶۰ درصد سرمایهگذاری در داراییهای Large Cap.
- ۳۰ درصد در داراییهای Medium Cap.
- ۱۰ درصد در داراییهای Small Cap.
شناسایی روندها و پیشبینی بازار
مارکت کپ میتواند اطلاعات ارزشمندی در مورد روندهای بازار و حرکت پول هوشمند به ما ارائه دهد. زمانی که شاهد افزایش مارکت کپ کل بازار هستیم، این اتفاق نشاندهنده ورود سرمایه جدید به بازار است و به احتمال زیاد خبر از یک بازار صعودی میدهد.
تغییرات در دامیننس بیتکوین یا آلتکوینها در کنار افزایش مارکت کپ، میتواند نشانه شروع فصل آلتکوینها یا تغییر در جریان سرمایه باشد. همچنین مقایسه مارکت کپ پروژهها در یک زیرشاخه خاص (مثل DeFi یا NFT یا GameFi) علاوه بر برتری یا ضعف آنها نسب به هم، میتواند پتانسیلهای رشد آنها را نیز به ما نشان دهد.
تأثیر نقدینگی بر استراتژیهای سرمایهگذاری
مارکت کپ و نقدینگی بازار به یکدیگر وابستهاند و تأثیر زیادی بر استراتژیهای سرمایهگذاری دارند. قاعده کلی این است که داراییهایی با مارکت کپ بالا معمولاً نقدینگی بیشتری دارند؛ پس امکان خرید و فروش آنها آسانتر است. چنین داراییهایی هم مناسب سرمایهگذاری کوتاهمدت و هم مناسب سرمایهگذاری بلند مدت هستند.
در مورد داراییهایی با مارکت کپ پایین میتوان گفت که معمولاً نقدینگی کمتری دارند و همین امر میتواند باعث نوسانات شدید قیمت در آنها شود. این داراییها بیشتر مناسب سرمایهگذارهایی با قدرت تحمل ریسک بیشتر و با چشمانداز بلندمدت هستند.
محدودیتها و نقاط ضعف مارکت کپ
در بخش قبل توضیح دادیم که کاربردهای سرمایهگذاری مارکت کپ چیست، اما باید دقت داشته باشیم که ارزش بازار، مانند هر ابزار تحلیلی دیگری، محدودیتها و نقاط ضعف خاص خود را دارد.
تمام بازارهای مالی تا حدی مستعد دستکاری توسط بازیگران بزرگ هستند. این موضوع در بازار نوپای ارز دیجیتال بسیار بیشتر دیده میشود. اگر یک یا چند نهنگ ارز دیجیتال (افرادی که تعداد زیادی از کوینهای یک پروژه را در اختیار دارند) حجم زیادی از یک کوین را بخرند یا بفروشند، قیمت بهشدت تغییر میکند. از آنجاییکه مارکت کپ بر اساس آخرین قیمت یک دارایی محاسبه میشود، تغییر ناگهانی قیمت مستقیماً بر مارکت کپ تأثیر میگذارد و ممکن است ارزش واقعی پروژه را نشان ندهد.
مارکت کپ، به تنهایی ابزار کاملی برای پیشبینی رشد یا موفقیت آینده یک پروژه نیست، زیرا تنها از حاصلضرب تعداد کوینهای در گردش در قیمت فعلی آن بدست میآید. در حقیق مارکت کپ قادر نیست عوامل مهم دیگری مثل فناوری، تیم توسعهدهنده، پذیرش عمومی، یا استراتژیهای پروژه را به طور شفاف نشان دهد. در نتیجه ممکن است پروژههایی با مارکت کپ بالا، ارزش واقعی نداشته و برعکس، پروژههای کوچکتر با پتانسیل بالا، ممکن است مارکت کپ پایینی داشته باشند.
بررسی رمزارزهایی با بالاترین مارکت کپ
در ادامه با چند نمونه از رمزارزهایی که بیشترین مارکت کپ بازار کریپتو را در اختیار دارند آشنا میشویم. به نمودار ارزش بازار آنها از ابتدا تا امروز دقت کنید. طبیعی است اطلاعاتی که در ادامه آورده میشود مطابق تاریخ نگارش این مطلب بوده و احتمالا در آینده نه چندان دور، دچار تغییرات زیادی خواهد شد.
رتبه اول: بیت کوین (BTC)
- مارکت کپ: ۱٫۹۸ ترلیون دلار
- قیمت هر واحد: ۹۸ هزار دلار
- تعداد کوین در گردش: ۱۹٫۸ میلیون واحد
رتبه دوم: اتریوم (ETH)
- مارکت کپ: ۴۲۰ میلیارد دلار
- قیمت هر واحد: ۳۵۰۰ دلار
- تعداد کوین در گردش: ۱۲۰٫۵ میلیون واحد
رتبه سوم: تتر (USDT)
- مارکت کپ: ۱۴۰ میلیارد دلار
- قیمت هر واحد: ۱ دلار
- تعداد کوین در گردش: ۱۴۰ میلیارد واحد
رتبه چهارم: ریپل (XRP)
- مارکت کپ: ۱۳۲٫۸ میلیارد دلار
- قیمت هر واحد: ۲٫۳۲ دلار
- تعداد کوین در گردش: ۵۷٫۲ میلیارد واحد
رتبه پنجم: بی ان بی یا بایننس کوین (BNB)
- مارکت کپ: ۱۰۰ میلیارد دلار
- قیمت هر واحد: ۶۹۵ دلار
- تعداد کوین در گردش: ۱۴۴ میلیون واحد
استراتژیهای سرمایهگذاری بر اساس مارکت کپ
در انتهای این مطلب میخواهیم ببینیم رویکرد دو استراتژی مختلف سرمایهگذاری بر اساس مارکت کپ چیست و با مزایا و معایب آنها آشنا میشویم.
استراتژی سرمایهگذاری روی ارزهای لارج کپ (Large Cap)
در بخش انواع مارکت کپ، یاد گرفتیم که ارزهای لارج کپ پروژههایی هستند که معمولاً بیش از 10 میلیارد دلار ارزش دارند. با سرمایهگذاری در این نوع پروژهها، ثبات نسبی خوبی داشته و نوسانات کمتری را تجربه میکنید. این پروژهها اغلب توسط مؤسسات مالی و سرمایهگذارهای بزرگ پذیرفته شدهاند و اعتماد عمومی بالایی دارند. به طور کلی، پروژههای لارج کپ به علت زیرساخت های قوی و اهداف بلندمدت، مناسب سرمایهگذارهای محافظهکار (کم ریسک) هستند.
از آنجاییکه در سرمایهگذاری، «اندازه پاداش» ارتباط مستقیمی با میزان «اندازه ریسک» دارد، باید دقت داشته باشیم که پتانسیل رشد پروژههای لارج کپ نسبت به پروژههای کوچکتر کمتر است. در نتیجه، سرمایهگذاری در ارزهای لارج کپ برای افرادی مناسب است که به دنبال ثبات و بازدهی مطمئن هستند.
استراتژی ریسکپذیری در ارزهای میکرو و نانو کپ (Micro & Nano Cap)
ارزهای میکرو و نانو کپ پروژههایی با ارزش بازار بسیار پایین و کمتر از 50 میلیون دلار هستند. نکته مهم در مورد چنین پروژههایی این است که به دلیل ارزش پایین، در صورت موفقیت میتوانند رشد بسیار سریعی را تجربه کنند. اما از آنجاییکه احتمال شکست آنها بالاست، پس در دسته سرمایهگذاریهای پرریسک قرار میگیرند. چنین پروژههایی به دلیل نقدینگی پایین، مستعد دستکاری توسط نهنگها و سفتهبازها هستند. بعلاوه بر این، در بسیاری از موارد اطلاعات کافی درباره تیم توسعهدهنده یا اهداف پروژه در دسترس نیست.
توصیه میشود که برای کاهش ریسک، درصد کمی از پورتفو را به این داراییها اختصاص داده و بیشتر بر پروژههایی تمرکز کنید که نوآوری یا کاربرد خاصی ارائه میدهند و از حمایت جامعه برخوردارند. به طور کلی سرمایهگذاری در ارزهای میکرو و نانو کپ برای افرادی توصیه میشود که توانایی پذیرش ریسک بالا را دارند و به دنبال بازدهی قابل توجه و زودهنگام هستند.
برای تدوین استراتژی مناسب و آگاهی از تغییرات قیمت ارزهای دیجیتال، میتوانید از فهرست قیمت لحظه ای ارزهای دیجیتال مثل قیمت بیت کوین و قیمت اتریوم در خانه سرمایه استفاده کنید.
جمعبندی
مارکت کپ، ارزش بازار یک شرکت یا پروژه را نشان میدهد و مشخص میکند که از نظر تئوری، برای خرید تمام سهام یا کوینهای یک پروژه، چقدر سرمایه نیاز است. در این مطلب آموختیم که مارکت کپ چیست و چه تفاوتی با ارزش بازار رقیقشده دارد. شرکتها و پروژهها بر اساس اندازه بازار، به ۵ دسته مگا کپ، لارج کپ، مدیوم کپ، اسمال کپ، میکرو کپ و نانو کپ تقسیم میشوند که از بالای ۲۰۰ میلیارد دلار تا کمتر از ۵۰ میلیون دلار را شامل میشود.
سرمایهگذارهایی که اولویت آنها ثبات و بازدهی مطمئن است، ارزهای لارج کپ را انتخاب میکنند و سرمایهگذارهایی که توانایی پذیرش ریسک بالا را دارند، وزن بیشتری به ارزهای میکرو و نانو کپ میدهند. شما طرفدار کدام نوع هستید؟