طلای آب شده یکی از مفاهیم قدیمی و پرطرفدار در دنیای سرمایه‌گذاری و صنعت طلاست که از گذشته‌های دور تاکنون، جایگاه ویژه‌ای در بازارهای مالی و اقتصادی ایران و بسیاری از کشورهای دیگر داشته است. اگر نمی‌دانید طلای آب شده چیست، باید بگوییم که این عنوان به فرآیندی اشاره دارد که طی آن طلاهای مستعمل و قدیمی از قبیل جواهرات کهنه، سکه‌های قدیمی و یا حتی تکه‌های کوچک طلا، ذوب شده و به شکل شمش یا ورقهای جدید تبدیل می‌شوند.
این فرآیند نه‌تنها به بازسازی ارزش طلا کمک می‌کند، بلکه امکان استفاده دوباره از طلای خالص را نیز فراهم می‌سازد. طلای آب شده به عنوان یک گزینه جذاب برای افرادی که به دنبال سرمایه‌گذاری در طلا هستند، شرایطی را فراهم می‌کند که افراد با هر مبلغ سرمایه، بدون نیاز به خرید جواهرات یا سکه‌های نو، از مزایای خرید این فلز گران‌بها بهره‌مند شوند.
در این مقاله با خانه سرمایه همراه باشید بلکه پاسخی کامل به سوال «طلای آب شده چیست» ارائه دهیم و به ویژگی‌ها، مزایا و معایب آن بپردازیم. همچنین طلای آب شده را با اشکال دیگر طلا مقایسه می‌کنیم تا ببینیم سرمایه‌گذاری بر کدام گزینه مقرون‌به‌صرفه‌تر است. این بررسی به شما کمک می‌کند تا با دیدی بازتر و دقیق‌تر به تصمیم‌گیری در مورد سرمایه‌گذاری در طلای آب شده بپردازید و از فرصت ارزشمند آن استفاده کنید.
طلای آب شده چیست؟
طلای آب شده یا ذوب شده (Molten Gold) به طلایی گفته می‌شود که از ذوب کردن طلاهای قدیمی یا کهنه، طلای قیچی‌خورده و همچنین شمش به‌دست می‌آید. هدف از این کار، بازگردانی طلای خام به چرخه تولید است؛ بلکه بتوان آن را به عنوان ماده اولیه برای ساخت جواهرات جدید، سرمایه‌گذاری در بازار طلا، یا سایر مصارف صنعتی استفاده کرد.
برای مثال زمانی که شما طلای دست دوم خود را در طلافروشی نقد می‌کنید، آن قطعات طلا به مرکز سنجش عیار طلا که تحت عنوان مراکز «ری‌گیری» شناخته می‌شود ارسال شده و پس از بررسی، ذوب می‌شوند. مولفه اصلی و بسیار مهم طلای آب شده این است که معمولاً نسبت به جواهرات یا سکه‌های طلا قیمت پایین‌تری دارد، زیرا در بازار به عنوان طلای خام فروخته می‌شود و فاقد ارزش افزوده‌ای است که معمولاً به دلیل طراحی و ساخت به انواع دیگر طلا تعلق می‌گیرد.
بررسی ویژگی‌های طلای آب شده
ازجایی‌که طلای آب شده مشخصه‌های متفاوتی نسبت به دیگر اشکال طلا دارد، احتمالا این سوال در ذهن همه ایجاد می‌شود که مواردی مانند عیار، رنگ، قیمت و ظاهر مربوط به طلای آب شده به چه صورت است. در این بخش ویژگی‌های مختلف طلای آب شده را زیر ذره‌بین می‌گذاریم و آنها را کاوش می‌کنیم:
عیار طلای آب شده چیست؟
عیار طلای آب شده به درصد خلوص طلایی که پس از ذوب طلای قدیمی باقی‌می‌ماند اشاره دارد. به عبارت دیگر، عیار طلای آب شده میزان طلای خالص موجود در آن را نشان می‌دهد.همان‌طور که پیش‌از‌این توضیح دادیم، طلای آب شده معمولاً از زیورآلات قدیمی و کارکرده یا سایر قطعات طلا با عیارهای مختلف به‌دست می‌آید. پس از ذوب، این طلاها با یکدیگر مخلوط می‌شوند و نتیجه‌ی نهایی می‌تواند عیاری متفاوت از عیار اصلی طلای به‌کار رفته در قطعات اولیه داشته باشد.
عیار طلای آب شده در ایران ۱۸ است. البته این عدد ثابت نیست و به نسبت ناخالصی‌هایی موجود در آن می‌تواند بالاتر یا پایین‌تر نیز باشد. طلای ۱۸ عیار به این معناست که ۷۵۰ واحد از هر ۱۰۰۰ واحد آن طلای خالص است و ۲۵۰ واحد باقی‌مانده از فلزات دیگر تشکیل شده است.
قیمت طلای آب‌شده به چه عواملی بستگی دارد؟
قیمت طلای آب شده به قیمت طلای خالص (بر اساس عیار) محاسبه می‌شود و از قیمت طلا در قالب جواهرات یا سکه‌ها و شمش کمتر است. این تفاوت قیمت به این دلیل است که طلای آب شده فاقد ارزش افزوده‌ای مانند هزینه طراحی یا اجرت ساخت است و تنها هزینه طلای خام دریافت می‌شود. قیمت طلای آب شده بر اساس چند عامل تعیین می‌شود:
- عیار طلا: عیار طلای آب شده یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده قیمت است. هر چه عیار طلا بالاتر باشد (مانند ۱۸ عیار و ۲۴ عیار که خالص‌ترین نوع طلا است)، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
- وزن: وزن طلای آب شده مستقیماً بر قیمت آن تأثیر می‌گذارد. قیمت طلا معمولاً براساس واحد گرم یا مثقال محاسبه می‌شود، بنابراین هرچه وزن بیشتری داشته باشد، قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود.
- قیمت جهانی طلا: قیمت طلای آب شده تابعی از قیمت جهانی طلاست که به صورت روزانه تغییر می‌کند. قیمت طلا در بازار جهانی به دلار آمریکا اعلام می‌شود و برای هر اونس طلا محاسبه می‌شود. این قیمت تحت تاثیر نوسانات بازار جهانی، عرضه و تقاضا، نرخ ارز، و عوامل اقتصادی و سیاسی قرار دارند.
- نرخ ارز: نرخ ارز یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار بر قیمت طلای آب شده است. با توجه به اینکه قیمت جهانی طلا به دلار آمریکا تعیین می‌شود، نرخ تبدیل ارز به‌ویژه نرخ دلار در کشور ایران، نقش مهمی در تعیین قیمت نهایی طلا در بازار داخلی ایفا می‌کند.
کد ری گیری طلای آب شده چیست؟
کد ری‌گیری یکی از روش‌های معتبر و مهم برای تأیید عیار و خلوص طلای آب شده است. ری‌گیری به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن طلای آب شده به آزمایشگاه تخصصی فرستاده می‌شود تا عیار دقیق آن با استفاده از ابزارها و روش‌های علمی تعیین گردد. پس از انجام این آزمایش‌ها، یک کد ۶ رقمی به طلای آب شده اختصاص داده شده و روی آن ثبت می‌شود. به هک کردن کد ری‌گیری بر طلا، اصطلاحا «انگ زدن» نیز گفته می‌شود.
این کد به‌عنوان شناسنامه‌ای برای طلای آب شده عمل می‌کند و نشان‌دهنده عیار واقعی و میزان خلوص طلا است. خریداران و فروشندگان می‌توانند با بررسی این کد و استعلام‌گیری از اتحادیه، از کیفیت و خلوص طلای مورد نظر اطمینان حاصل کنند. شماره تماس اتحادیه طلا و جواهر تهران ۰۲۱۸۸۹۳۱۸۳۳ است که با ارائه شماره ری‌گیری به آن می‌توانید به اطلاعات دقیق و شناسنامه قطعه طلای خریداری شده دسترسی پیدا کنید. همچنین، روشی دیگر برای استعلام طلای آب شده وجود دارد که از طریق سامانه بررسی انگ طلا قابل انجام است. کافی است انگ طلای آب شده را در باکس مخصوص وارد کرده و سپس روی گزینه جستجو کلیک کنید تا اطلاعات مربوط به آن قطعه طلا نمایش داده شود.
داشتن کد ری‌گیری برای طلای آب شده به‌ویژه در معاملات بزرگ و حرفه‌ای اهمیت زیادی دارد، زیرا باعث افزایش اعتماد در معامله و کاهش ریسک خرید طلا با عیار پایین‌تر از مقدار ادعا شده می‌شود. توجه داشته باشید که روی هر قطعه طلای آب شده باید نام مرکز ری گیری و ذوب کننده آن نیز ثبت شده باشد.
طلای آب شده چه رنگی است؟
یکی از دلایل اصلی آب کردن طلا این است که به چرخه تولید بازگردد و در بخش‌های مختلف استفاده شود. یکی از مهمترین کاربردهای آن نیز در ساخت جواهرات است. از جایی که جواهرات و زیورآلات معمولا در رنگ‌های متنوعی تولید می‌شوند، گاهی اوقات طلا با دیگر فلزات مانند نقره و مس ترکیب می‌شود بلکه به طیف رنگی خاص برسد. از این رو طلای آب شده ممکن است گاهی در رنگ‌های سبز، نقره‌ای و سیاه مشاهده شود. البته وجود این ناخالصی‌ها بر قیمت طلا تاثیری ندارد و ارزش طلای آب شده بر اساس عیار آن محاسبه می‌شود.
طلای آب شده چه شکلی دارد؟
طلای آب شده ظاهر واحدی ندارد و در اشکال و ابعاد بسیار متنوعی در دسترس قرار می‌گیرد. از جمله این اشکال می‌توان به مفتول، مکعب، ورق، گلوله یا دانه اشاره کرد که از این میان، مفتول و مکعب محبوب‌ترین اشکال هستند. انتخاب شکل و ابعاد مدنظر، به هدف نهایی بستگی دارد، اینکه آیا طلای آب شده صرفا یک ابزار سرمایه‌گذاری است یا به‌عنوان مواد اولیه استفاده خواهد شد.
نحوه نوشتن عیار و وزن طلای آب‌شده چیست؟
عیار و وزن طلای آب‌شده به شکل خاصی روی آن نوشته می‌شود تا اطلاعات به‌راحتی قابل شناسایی باشند. روش معمول این است که خطی افقی روی قطعه طلا کشیده می‌شود؛ بالای این خط وزن طلا به گرم و زیر آن، عیار طلا نوشته می‌شود. توجه داشته باشید که وزن طلای آب‌شده به‌طور دقیق تا سه رقم اعشار نوشته می‌شود، با این توضیح که رقم آخر همیشه صفر است. همچنین، گاهی وزن تا دو رقم اعشار نیز نوشته می‌شود، که هر دو روش قابل قبول است. این اطلاعات معمولاً به دو روش زیر بر روی طلای آب‌شده درج می‌شود:
- ماژیک یا قلم مخصوص: در بسیاری از موارد، عیار و وزن طلای آب شده با استفاده از ماژیک یا قلم مخصوص به‌صورت دستی بر روی سطح طلای آب شده نوشته می‌شود. این نوشته‌ها معمولاً در گوشه‌ای از قطعه طلای آب‌شده قرار می‌گیرد و به‌طور موقت برای اطلاع خریدار یا فروشنده از وزن و عیار دقیق طلا استفاده می‌شود.
- برچسب یا تگ: در برخی موارد، از برچسب‌های کوچک استفاده می‌شود که اطلاعات روی آنها درج شده و سپس بر روی قطعه طلا چسبانده می‌شود. این روش نیز به‌طور موقت است و به راحتی می‌توان آن را مشاهده کرد.
برخی از عمده‌فروشان و بنکداران، سکه‌های طلا را نیز مانند طلای آب‌شده معامله می‌کنند. به‌عنوان مثال، یک سکه نیم‌بهار آزادی وزنی برابر با ۴.۰۶۶ گرم دارد و عیار آن ۹۰۰ (۲۲ عیار) است. اگر بخواهند وزن و عیار ۱۰ سکه نیم‌بهار آزادی را مشخص کنند، اطلاعات را به‌صورت ۴۰.۶۶۰/۹۰۰ می‌نویسند.
مزایا و معایب طلای آب شده چیست؟
طلای آب شده یکی از روش‌های رایج سرمایه‌گذاری در طلاست که مانند هر نوع سرمایه‌گذاری دیگر، دارای مزایا و معایب خاص خود است. برای اینکه بتوانید تصمیم‌گیری بهتری در مورد خرید در طلای آب شده داشته باشید، بهتر است با نقاط قوت و معایب آن آشنا شوید. در جدول زیر، نکات کلیدی آورده شده است:
آیا طلای آب شده همان طلای خام است؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که طلای خام و طلای آب شده یکسان هستند، درحالی که این دو با هم تفاوت دارند. طلای خام همواره ۲۴ عیار است، درحالی که طلای آب شده می‌تواند عیارهای مختلفی داشته باشد.
طلای خام در واقع همان شمش طلا با درصد خلوص بسیار بالا است. اما طلای آب شده که از ذوب کردن طلاهای کارکرده به دست می‌آید، درصد خلوص کمتری دارد. همچنین طلای خام معمولاً دارای اجرت ساخت است، درحالی که طلای آب شده فاقد کارمزد است.
انواع روش خرید طلای آب شده چیست؟
خرید طلای آب شده به روش‌های مختلفی انجام می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و شرایط خاص خود را دارند. در ادامه، به توضیح انواع روش‌های خرید طلای آب شده شامل روش‌های نقدی، آنلاین و کاغذی پرداخته می‌شود:
روش نقدی
در روش نقدی، خرید طلای آب شده به صورت حضوری و با پرداخت مستقیم هزینه انجام می‌شود. در این روش، خریدار به بازار یا فروشنده معتبر مراجعه کرده و طلای آب شده را به صورت فیزیکی دریافت می‌کند. این روش به دلیل امکان مشاهده و بررسی طلا قبل از خرید و همچنین دریافت فاکتور، یکی از مطمئن‌ترین و قدیمی‌ترین روش‌های خرید طلاست.
روش آنلاین
در روش آنلاین، خرید طلای آب شده از طریق پلتفرم‌های آنلاین انجام می‌شود. این روش امکان خریدوفروش طلا را به صورت سریع و بدون نیاز به حضور فیزیکی فراهم می‌کند. پلتفرم‌های معتبر، قیمت لحظه‌ای طلا را نمایش داده و پس از خرید، طلا به صورت فیزیکی به خریدار تحویل داده می‌شود. این روش به دلیل راحتی و سرعت، مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. برای آشنایی بیشتر با این روش می‌وانید مقاله معرفی پلتفرم های خرید آنلاین طلای آب شده را مطالعه نمایید.
روش کاغذی
در روش کاغذی، طلای آب شده به‌صورت فیزیکی مبادله نمی‌شود، بلکه سندی به عنوان گواهی طلای خریداری شده به خریدار ارائه می‌شود. این روش شامل سه نوع اصلی است:
طلای آب شده فردایی
در این نوع معامله، قرارداد خرید طلا امروز منعقد می‌شود، اما تحویل طلا و پرداخت آن به روز بعد موکول می‌شود. این روش به دلیل امکان پیش‌بینی تغییرات قیمت طلا و بهره‌برداری از نوسانات بازار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
طلای آب شده شنبه‌ای
مشابه طلای فردایی است، با این تفاوت که معامله در روز پایانی هفته (معمولاً پنج‌شنبه) انجام می‌شود و تحویل و تسویه‌حساب در اولین روز کاری هفته بعد (شنبه) صورت می‌گیرد.
طلای آب شده شرطی
در این روش، طلای آب‌شده بر اساس عیاری که به صورت شرطی مشخص شده است، مبادله می‌شود. تا زمانی که عیار دقیق طلا مشخص نشده باشد، معامله به صورت مشروط انجام می‌شود و پس از تعیین عیار در ری‌گیری، معامله نهایی می‌شود.
تفاوت طلای آب شده با اشکال دیگر طلا
طلای آب شده به عنوان یکی از ازیرمجموعه‌های طلا، در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری دارای جایگاه خاصی است. طلای آب شده ویژگی‌های خاصی دارد که آن را از سایر اشکال طلا مانند سکه، شمش، طلای زینتی و صندوق طلا متمایز می‌کند. ازجایی‌که هر یک از این اشکال طلا با اهداف مختلفی تهیه و معامله می‌شوند و شناخت تفاوت‌های آنها می‌تواند به سرمایه‌گذاران و خریداران کمک کند تا بهترین گزینه را بر اساس نیازها و اولویت‌های خود انتخاب کنند. در ادامه به بررسی تفاوت‌های کلیدی بین طلای آب شده و انواع دیگر طلا می‌پردازیم:
طلای آب شده بخریم یا شمش طلا؟
اگر قرار باشد تقاوت‌های اصلی شمش طلا و طلای آب شده را با یکدیگر مقایسه کنیم، می‌توان گفت شمش به دلیل خلوص بسیار بالا و اعتبار شناخته شده آن در بازارهای جهانی، بیشتر برای سرمایه‌گذارانی مناسب است که به دنبال امنیت و پایداری هستند و از طرفی می‌توانند از پس هزینه خرید شمش برآیند. در مقابل، طلای آب شده به عنوان گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه‌تر، بیشتر مناسب افرادی است که می‌خواهند با هزینه کمتری در طلا سرمایه‌گذاری کنند. البته هزینه طلای آب شده با توجه به عیار آن و کاربردی که قرار است داشته باشد تعیین می‌شود.
برای مثال اگر قیمت هر اونس شمش طلا ۲۴عیار را برابر با ۱,۷۷۸ دلار درنظر بگیریم، قیمت هر اونس طلای آب شده ۲۴ عیار به شکل ورقهای برابر با ۱,۷۷۰ دلار و هر اونس طلای آب شده ۲۴ عیار به شکل پودر برابر با ۱,۷۶۰ دلار است.
مقایسه طلای آب شده و شمش طلا
در جدول زیر، مهمترین جنبه‌های طلای آب شده و شمش طلا را مقایسه می‌کنیم:
طلای آب شده بخریم یا سکه طلا؟
وجه تمایز طلای آب شده و سکه طلا قطعا در حباب و عوامل موثر بر هرکدام است. همان‌طور که می‌دانید، سکه طلا تقریبا همیشه با حباب اقتصادی همراه است؛ به این معنی که در یک بازه زمانی خاص، افزایش قیمت چشمگیری دارد و سپس ممکن است قیمت آن سریعا فروکش کند.
بدین ترتیب سکه نوسانات قیمت بالایی را تجربه می‌کند در حالی که طلای آب شده معمولا هیچگونه حبابی ندارد و قیمت آن باثبات‌تر است. از طرفی روند قیمت سکه طلا بسیار تحت تاثیر اخبار داخلی است و به سیاست‌های کشور و میزان عرضه و تقاضا بستگی دارد. در عوض، قیمت طلای آب شده کاملا تحت تاثیر قیمت اونس جهانی و نرخ ارز است. علاوه‌براین موارد، سکه قیمت مشخصی دارد که شاید با بودجه هرکسی تطبیق نداشته باشد. اما طلای آب شده طیف گسترده‌ای از افراد با سرمایه‌های مختلف در دسترس است.
مقایسه طلای آب شده و سکه طلا
در جدول زیر، مهمترین جنبه‌های این‌دو را مقایسه می‌کنیم:
طلای آب شده بخریم یا صندوق طلا؟
صندوق طلا یکی از روش‌های محبوب سرمایه‌گذاری در طلا است که ویژگی اصلی آن، برداشتن موانع نیاز به خرید فیزیکی طلا می‌باشد. بنابراین صندوق‌ها جایگزینی برای طلای فیزیکی هستند. از طرفی بهترین ویژگی طلای آب شده، نداشتن اجرت ساخت و کسر هزینه‌های اضافی است. در حقیقت می‌توان گفت صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا و طلای آب‌شده، ۲ دنیای کاملا متفاوت هستند و انتخاب آنها کاملا به شرایط مد نظر شما برای سرمایه‌گذاری بستگی دارد. اگر در مورد انتخاب صندوق‌های طلا شک و تردید دارید، پیشنهاد می‌کنیم مقاله بهترین صندوق طلا در ایران را مطالعه کنید.
مقایسه طلای آب شده و صندوق طلا
در جدول زیر ویژگی‌های هرکدام را بررسی می‌کنیم.
طلای آب شده بخریم یا طلای زینتی؟
طلای آب شده بیشتر به‌عنوان یک گزینه سرمایه‌گذاری خالص و بدون ارزش افزوده شناخته می‌شود. درحالی که طلای زینتی به دلیل طراحی و زیبایی، علاوه بر ارزش طلا، دارای ارزش هنری و زینتی نیز هست و اتفاقا موردپسند قشر جوان جامعه است. اما در بحث سرمایه‌گذاری باید دیدی گسترده‌تر داشت و تمامی نکات مثبت و منفی را درنظر گرفت.
برای مثال عیار طلای آب شده در هنگام خرید و فروش یکسان است در صورتی که عیار طلای زینتی در هنگام فروش ده خط کمتر درنظر گرفته می‌شود. از طرفی طلای آب شده فاقد موارد اضافی مانند سنگ و جواهر و چسب است و در هنگام فروش، کسر وزنی ندارد. البته فراموش نکنید که طلای دست دوم نیز در مجموعه طلای زینتی قرار می‌گیرد و تنها تفاوت آن، نداشتن اجرت ساخت است؛ البته که باید در انتخاب طلای دست دوم اصل دقت کنید.
مقایسه طلای آب شده و طلای زینتی
در جدول زیر مقایسه ای بین طلای زینتی و طلای آب شده انجام می‌دهیم:
نکات مهم حین خرید طلای آب‌شده چیست؟
نکات کلیدی برای خرید طلای آب‌شده را در زیر شرح داده‌ایم:
- تأیید خلوص و عیار: بررسی کد ری‌گیری برای تأیید صحت عیار و خلوص طلا و خودداری از خرید طلای آب شده بدون انگ.
- قیمت روز طلا: اطلاع از قیمت روز طلا و محاسبه قیمت بر اساس عیار و وزن.
- انتخاب فروشنده معتبر: خرید از فروشندگان معتبر و طلافروشی‌های تحت نظارت اتحادیه و دارای مجوز.
- نگهداری و امنیت: استفاده از صندوق‌های امانات بانکی یا گاوصندوق‌های امن برای نگهداری از شرایط خاص طلای آب شده؛ چرا که خاصیت شکل‌پذیری دارد و نباید با اکسیژن و مواد شیمیایی تضاد داشته باشد.
- مقایسه قیمت‌ها: مقایسه قیمت طلای آب‌شده در چندین فروشگاه.
- ریسک‌های بازار: ارزیابی ریسک‌های مرتبط با نوسانات قیمت طلا و تغییرات بازار.
سخن پایانی
خرید طلای آب‌شده می‌تواند گزینه‌ای به‌صرفه برای سرمایه‌گذاری باشد، به‌ویژه اگر به دنبال طلا با قیمت پایین‌تر و بدون هزینه‌های اضافی مرتبط با طراحی و ساخت هستید. این نوع طلا به راحتی قابل تبدیل به اشکال دیگر طلا یا جواهرات است و می‌تواند به عنوان یک سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، باید به ریسک‌های احتمالی مانند تقلبی بودن عیار و خلوص طلا توجه داشته باشید و حتما از فروشندگان معتبر خرید کنید. درنهایت اگر با بازار طلا آشنایی کافی دارید و این نوع سرمایه‌گذاری با اهداف شما در یک راستا قرار دارد، خرید طلای آب‌شده می‌تواند تصمیمی هوشمندانه باشد.