صندوق سرمایه گذاری طلا چیست؟ مزایا و معایب‌ و لیست ۱۱ صندوق

صندوق طلا یک روش ساده و کم‌هزینه برای سرمایه‌گذاری در بازار طلا است. این صندوق در بورس معامله می‌شود و به شما امکان می‌دهد بدون نیاز به خرید و نگهداری فیزیکی طلا، از تغییرات قیمت آن سود ببرید. حداقل 70% دارایی این صندوق در طلا سرمایه‌گذاری می‌شود و توسط متخصصان مدیریت می‌گردد. مزایای اصلی آن شامل امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم، نقدشوندگی بالا و حذف مشکلات نگهداری فیزیکی طلا است. برای خرید و فروش واحدهای این صندوق، تنها به یک کد بورسی نیاز دارید و می‌توانید از طریق سامانه‌های آنلاین کارگزاری‌ها معامله کنید.

لیست صندوق های سرمایه گذاری در طلا

بر اساس اطلاعات موجود، لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا در بورس ایران به شرح زیر است:

1. صندوق سرمایه پشتوانه لوتوس (نماد: طلا)
2. صندوق طلای کیان (نماد: گوهر)
3. صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای مفید (نماد: عیار)
4. صندوق پشتوانه سکه طلای زرافشان امید ایرانیان (نماد: زر)
5. صندوق سرمایه‌گذاری طلای کیمیای زرین کاردان (نماد: گنج)
6. صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلای صبا (نماد: نفیس)
7. صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر طلای زرفام آشنا (نماد: زرفام)
8. صندوق سرمایه‌گذاری زرین آگاه (نماد: مثقال)
9. صندوق سرمایه‌گذاری تابان تمدن (نماد: تابش)
10. صندوق سرمایه‌گذاری زاگرس (نماد: جواهر)
11. صندوق سرمایه‌گذاری آسمان آلتون (نماد: آلتون)

این صندوق‌ها با هدف فراهم کردن امکان سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار طلا فعالیت می‌کنند و هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. برای انتخاب بهترین صندوق، باید عواملی مانند حجم دارایی، سابقه عملکرد، ترکیب دارایی‌ها و مدیریت صندوق را بررسی کرد.

چه تفاوت‌هایی بین صندوق‌های طلا و سایر صندوق‌های سرمایه گذاری وجود دارد

صندوق‌های طلا در مقایسه با سایر صندوق‌های سرمایه‌گذاری، تفاوت‌های مهمی دارند. اولین و مهم‌ترین تفاوت این است که صندوق‌های طلا عمدتاً در طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند، در حالی که سایر صندوق‌ها ممکن است در سهام، اوراق بهادار یا ترکیبی از دارایی‌ها سرمایه‌گذاری کنند. صندوق‌های طلا معمولاً برای محافظت از ارزش پول در برابر تورم و نوسانات ارزی مناسب‌تر هستند و نقدشوندگی بالاتری دارند. ریسک و بازدهی آنها بیشتر به قیمت جهانی طلا و نرخ ارز وابسته است، در حالی که سایر صندوق‌ها بیشتر تحت تأثیر شرایط اقتصادی داخلی و عملکرد شرکت‌ها قرار دارند. همچنین، صندوق‌های طلا تنوع کمتری دارند زیرا عمدتاً روی یک دارایی (طلا) تمرکز می‌کنند، در حالی که سایر صندوق‌ها معمولاً سبد متنوع‌تری از دارایی‌ها را مدیریت می‌کنند.

صندوق طلا بر چه دارایی‌ هایی سرمایه‌ گذاری می‌ کند؟

یکی از مهمترین سوالاتی که پس از آشنایی با صندوق طلا در ذهن افراد ایجاد می‌شود، این است که وجوه موجود در صندوق طلا در چه دارایی‌های سرمایه‌گذاری می‌شوند؟ و آیا اصلا می‌توان به آن‌ها اعتماد کرد؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که پرتفوی صندوق‌های طلا عموما شامل دارایی‌های مختلفی هستند که هرکدام نقش مهمی در سودآوری صندوق ایفا می‌کنند. ترکیب دارایی‌های متنوع با در نظر گرفتن شرایط کلی بازار می‌تواند به صندوق کمک کند تا استراتژی سرمایه‌گذاری خود را به بهترین شکل ممکن پیاده‌سازی کند.

در ادامه به دارایی‌های صندوق طلا اشاره می‌کنیم:

گواهی سپرده کالایی شمش طلا و سکه

طلای فیزیکی یکی از اصلی‌ترین دارایی‌هایی است که صندوق‌های سرمایه‌گذاری در طلا می‌توانند در پرتفوی خود نگه دارند. این طلا می‌تواند به شکل شمش‌های استاندارد، سکه‌های طلا یا حتی جواهرات خاص باشد. البته باید بدانید که این دارایی‌ها به‌صورت مستقیم توسط صندوق طلا نگهداری نمی‌شوند. بلکه تنها گواهی سپرده کالایی‌ آن‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد و اصل آن‌ها در خزانه‌های امن و مورد‌تایید بورس کالا نگهداری می‌شوند. معمولا عمده وجود صندوق‌های طلا (بین ۷۰ تا ۱۰۰ درصد) به این بخش اختصاص داده می‌شود. بنابراین قیمت این صندوق‌ها به‌طور مستقیم با قیمت روزانه طلا در بازارهای جهانی مرتبط است.

اوراق درآمد ثابت و دارایی‌های کم‌ریسک

اوراق درآمد ثابت و دارایی‌های کم‌ریسک در پرتفوی صندوق‌های طلا به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک و تثبیت بازدهی صندوق به کار می‌روند. این دارایی‌ها شامل انواع مختلفی از اوراق بدهی با درآمد ثابت مانند اوراق قرضه دولتی، اوراق مشارکت و سایر ابزارهای مالی با ریسک پایین هستند. هدف از نگهداری چنین دارایی‌هایی این است که در صورت نوسانات شدید قیمت طلا، بتوان از ثبات و بازدهی قابل‌پیش‌بینی این اوراق برای محافظت از ارزش کل پرتفوی استفاده کرد. توجه داشته باشید که اوراق و سهام و حتی وجه نقد تنها بخش کوچکی از صندوق‌های طلا هستند و بسته به شرایط کلی بازار، ۳۰ درصد از پرتفوی را تشکیل می‌دهند.

سلف سکه طلا

سلف سکه طلا یک قرارداد پیش‌خرید است که در آن خریدار با پرداخت بخشی از قیمت سکه، متعهد می‌شود در آینده و در تاریخ مشخصی، سکه طلا را به قیمت معین از فروشنده تحویل بگیرد. این قراردادها معمولاً در بازار بورس کالا معامله می‌شوند و به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا با پیش‌بینی نتیجه سرمایه‌گذاری در سکه، از نوسانات قیمت سود ببرند یا سرمایه خود در برابر ریسک‌های احتمالی محافظت کنند. این مورد نیز می‌تواند بخشی از پرتفوی صندوق طلا را تشکیل دهد.

ساعات کاری صندوق طلا چیست؟

فعالیت صندوق‌های کالایی مبتنی بر طلا پس از ساعات کاری بازار بورس آغاز می‌شود. بازار معاملات صندوق طلا از ساعت ۱۲:۰۰ الی ۱۵:۰۰ روزهای شنبه الی چهارشنبه (به‌جز تعطیلات رسمی) در دسترس است. همچنین پیش‌گشایش آن از ساعت ۱۱:۳۰ الی ۱۲:۰۰ انجام می‌شود.

برای خرید و فروش نماد صندوق‌های طلا، کافی است در ساعات معامله وارد کارگزاری خود شوید و نام نماد مدنظر را جست‌وجو کنید و سفارش خود را ثبت نمایید.

کارمزد صندوق طلا چیست؟

کارمزد خرید یا فروش واحدهای صندوق طلا هر کدام ۰.۰۰۱۲۵ درصد از مبلغ معامله را شامل می‌شود. به‌عنوان مثال، اگر ۱۰ میلیون تومان واحدهای صندوق طلا خریداری کنید، مبلغ ۱۲.۵۰۰ هزار تومان کارمزد پرداخت خواهید کرد. بنابراین، مجموع کارمزدهای خرید و فروش ۰.۰۰۲۵ درصد از مبلغ معامله خواهد بود.

دامنه نوسانات صندوق طلا چیست؟

دامنه نوسان صندوق طلا به حداقل و حداکثر میزان تغییرات قیمتی اشاره دارد که در طول یک روز معاملاتی برای واحدهای صندوق مجاز است. در بورس‌ کالای ایران، دامنه نوسان به صورت درصدی از قیمت پایانی روز قبل تعیین می‌شود. برای صندوق‌های طلا، این دامنه معمولاً محدود است و به‌طور استاندارد ۱۰ درصد در نظر گرفته می‌شود. این محدودیت به منظور کنترل نوسانات شدید و حفظ ثبات بازار طراحی شده است، به‌طوری که حتی اگر قیمت طلا بیش‌از ۱۰ درصد در روز نوسان داشته باشد، قیمت واحدهای صندوق در یک روز نمی‌تواند بیشتر از درصد تعیین‌شده تغییر کند.

مزایای سرمایه‌ گذاری در صندوق طلا چیست؟

صندوق‌های طلا دارای مزایای بسیاری هستند که آنها را به یک گزینه جذاب برای سرمایه‌گذاری تبدیل می‌کند.

در ادامه به برخی از مهم‌ترین مزایای صندوق طلا اشاره می‌کنیم:

خرید صندوق طلا با سرمایه کم

یکی از بزرگ‌ترین مزایای صندوق‌های طلا این است که افراد می‌توانند با مبالغ نسبتاً کم وارد بازار طلا شوند. برخلاف خرید طلا یا سکه فیزیکی که نیاز به سرمایه‌گذاری قابل‌توجه چند میلیونی دارد، صندوق‌های طلا به شما این امکان را می‌دهند که حتی با سرمایه‌های کوچک کمتر از ۵۰۰ هزار تومان نیز از نوسانات قیمت طلا بهره‌مند شوید.

رفع ریسک نگهداری طلا فیزیکی

نگهداری طلا به صورت فیزیکی نیازمند امنیت بالا و همچنین مشکلاتی مانند هزینه‌های بیمه و خطر گم شدن یا سرقت است. همچنین خرید طلای آب شده یا دست دوم ممکن است شما را در دام کالای بی اعتبار بیندازد. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا این مشکلات را برطرف می‌کند، زیرا شما نیازی به نگهداری فیزیکی طلا ندارید و در عوض مالکیت آن را به صورت الکترونیکی و در قالب واحدهای صندوق در اختیار می‌گیرید.

دسترسی آسان

سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا از طریق بورس کالا امکان‌پذیر است. برخلاف طلای فیزیکی که برای خرید آن باید به‌صورت حضوری به طلافروشی مراجعه کنید، خریدوفروش صندوق طلا از طریق کارگزاری و به‌صورت آنلاین امکان‌پذیر است. این امر سرمایه‌گذاری در طلا را آسان‌تر و راحت‌تر می‌کند.

عدم نیاز به پرداخت مالیات و اجرت ساخت

در خرید طلا و جواهرات فیزیکی، علاوه بر قیمت طلا، باید اجرت ساخت و هزینه‌های اضافی مانند مالیات بر ارزش‌افزوده و سود فروشنده را نیز پرداخت کنید. اما در صندوق‌های طلا، شما فقط قیمت طلا را می‌پردازید. این امر باعث می‌شود سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا نسبت به خرید طلای فیزیکی به‌صرفه‌تر باشد.

نقدشوندگی سریع

صندوق‌های طلا معمولاً در بورس کالا قابل‌معامله هستند، به این معنا که می‌توانید به‌راحتی و در هر زمان که بخواهید، واحدهای صندوق خود را به پول نقد تبدیل کنید. از طرفی نقد کردن طلای فیزیکی چالش‌برانگیز است و ممکن است نهایتا گران تمام شود.

سبدگردانی حرفه‌ای صندوق طلا

صندوق‌های طلا توسط تحلیل‌گران و مدیران حرفه‌ای و باتجربه اداره می‌شوند که با شرایط بازار طلا و ابزارهای مالی آشنایی کامل دارند. این افراد با استفاده از تحلیل‌های دقیق و استراتژی‌های مالی مناسب، تلاش می‌کنند بهترین بازدهی ممکن را برای سرمایه‌گذاران فراهم کنند.

معایب صندوق های سرمایه گذاری طلا

صندوق طلا در بورس

صندوق های سرمایه گذاری طلا (Gold Funds)، یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس کالا هستند. این صندوق ها سرمایه مشتریان خود را به جای خرید سهام، روی وجه نقد و اوراق مبتنی بر سکه طلا سرمایه گذاری می کنند. صندوق های طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا سرمایه گذاری می کنند و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت. به این صورت که مدیر صندوق، سکه های مورد نیاز را از بازار یا بانک کارگشایی می خرد و در یک بانک عامل سپرده گذاری می کند. از آنجایی که درصد عمده سرمایه گذاری این صندوق ها روی گواهی های سکه طلاست و قیمت گذاری طلا به دو پارامتر نرخ دلار و قیمت اونس جهانی وابسته است، می توان گفت سرمایه گذاری در این صندوق ها، یک سرمایه گذاری غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی است. پس سود صندوق های طلا به همین دو عامل بستگی دارد.

یکی از انواع صندوق سرمایه گذاری در بورس، صندوق پشتوانه ی طلای لوتوس با نماد “طلا” است که یک صندوق قابل معامله در بورس می باشد. بدین معنی که یک فرد حقیقی که دارای کد بورسی است، می تواند به صورت آنلاین مانند سایر سهام، به خریدوفروش اوراق صندوق طلا بپردازد. صندوق سرمایه گذاری پشتوانه طلای لوتوس در تاریخ ۲۰ تا ۲۵ خرداد سال ۹۶ اقدام به پذیره نویسی نموده و از تاریخ ۸ مرداد سال ۹۶ معاملات ثانویه واحدهای آن در بورس کالا آغاز شد.

نحوه سرمایه گذاری و بازدهی صندوق طلا

بازدهی تمام صندوق های پذیرفته شده در بورس ناشی از تغییر ارزش دارایی های سرمایه گذاری شده توسط آن ها ایجاد می شود که به آن ارزش ابطال یا NAV  ابطال نیز گفته می شود. برای صندوق پشتوانه ی طلا، ارزش صندوق وابسته به قیمت طلا می باشد. در مورد صندوق با درآمد ثابت، این عدد همواره صعودی است. درواقع صندوق در اوراق مبتنی بر فلز طلا (در حال حاضر سکه) سرمایه گذاری می نماید و با افزایش قیمت آن ها بازده کسب می نماید. در حال حاضر این صندوق در اوراق گواهی سپرده سکه، قراردادهای آتی و اختیار سرمایه گذاری می نماید. در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد سرمایه صندوق اختصاص به سکه دارد و در مواقعی به ۹۹ درصد نیز می رسد. بخش باقی مانده معمولاً در بازار آتی سکه توسط متخصصان سرمایه گذاری می شود و تلاش می شود که در دوران ریزشی شدن بازار طلا بخشی از ضرر سرمایه گذاران پوشش داده شود. نحوه سرمایه گذاری در صندوق طلا همانند فرایند سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری دیگر است.

مزیت خرید صندوق طلا به جای خود طلای فیزیکی

با توجه به اینکه خریداری طلا و سکه به صورت فیزیکی ریسک هایی از قبیل احتمال سرقت، تقلب و عوامل دیگر را دارا است و جهت پوشش این هزینه نیاز به هزینه وجود دارد سرمایه گذاران می توانند با سرمایه گذاری در صندوق طلا این ریسک ها را پوشش دهند. علاوه بر این در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی همیشه هزینه معاملات بیش از ۱ درصد و در مواقعی تا ۲ درصد بر سرمایه گذاران تحمیل می شود. درصورتی که کارمزد خریدوفروش این اوراق با کارمزد بسیار کم (۰٫۱۵ %) امکان پذیر است.

حتی با چند هزار تومان هم می شود وارد این بازار شد، در حالی که برای خرید یک سکه طلا، باید میلیون ها تومان هزینه کرد. ذکر این نکته نیز حائز اهمیت است، به این دلیل که واحد های صندوق سرمایه گذاری طلا در بورس کالا مبادله می شوند قانونی در بازار بورس وجود دارد که براساس آن حداقل میزان سرمایه گذاری ۵۰۰ هزار تومان است.

با استفاده از صندوق سرمایه گذاری طلا شما بصورت غیرمستقیم طلا می خرید و در واقع سرمایه خود برای خرید طلا را به دست افراد حرفه ای می سپارید. شما با این کار علاوه بر اینکه مشکلات خرید طلا بصورت فیزیکی را ندارید ریسک سرمایه گذاری خود را تا حد زیادی کاهش می دهید. با این کار شما سرمایه خود را به دست افراد حرفه ای سپرد ه اید که امکان دارد در زمان رونق بازار تا ۱۰۰ درصد سرمایه را در بازار طلا و در صورت رکود ۷۰ درصد از سرمایه را در بازار طلا و مابقی را در اوراق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کنند و با این کار ریسک ناشی از نوسانات قیمتی طلا را تا حد زیادی کاهش می دهند.

نقد شوندگی صندوق طلا

برخلاف سکه ی طلای فیزیکی، صندوق های مختلف پذیرفته شده در بورس، ممکن است که نقد شوندگی ضعیف تری داشته باشند که در هنگام فروش، صاحبان خود را به دردسر می اندازند. به همین دلیل هنگام خرید یک صندوق، باید به تضمین بازار گردانی آن صندوق توجه ویژه داشته باشید. در مورد صندوق طلای لوتوس وجود بازار گردان باعث افزایش نقدینگی می شود و خریدوفروش واحدها را بافاصله قیمتی حداکثر ۰٫۱ درصدی میسر می سازد.

ریسک های صندوق های طلا چیست؟

ریسک صندوق های طلا بیشتر مربوط به ریسک هایی می شود که قیمت طلا را تهدید می کند. در مرحله ی دوم ریسک مربوط به نقد شوندگی است. اما برخلاف بسیاری از مردم ریسک کلاه برداری و تقلبی بودن در مورد این صندوق ها وجود ندارد زیرا ضامن آن ها بانکی مرکزی است.