یکی از دلایل رواج تحلیل تکنیکال در میان فعالان بازارهای مالی، امکان تعیین قوانین ورود و خروج از معامله با دقت بالا است. در واقع یافتن بهترین روش برای ورود و خروج دغدغه اصلی اغلب معامله گران بوده و برای آن ها به مثابه جام مقدس سرمایه گذاری می باشد. در بسیاری از مواقع مشاهده کرده ایم، که یک معامله گر پس از سال ها فعالیت در بازار سهام هنوز بازدهی مناسبی ندارد.
با بررسی ژورنال (دفترچه یادداشت جزئیات معاملات) و استراتژی معاملاتی این فرد مشخص می شود، که مشکل اصلی او نداشتن قانون یا ابزار مشخصی برای تعیین شرایط ورود یا خروج از معامله است. علیرغم اینکه هر کدام از روش های تحلیل بازار بورس مزایا و معایبی دارند، اما به اذعان اکثریت کارایی روش های تکنیکالی در تعیین نقاط ورود و خروج بهینه اثبات شده است.
در مطلب حاضر به شرح یکی از مفاهیم معامله گری تکنیکالی تحت عنوان تریگر می پردازیم، تا اهمیت تعیین قوانین و جزئیات دقیق در فرآیند اتخاذ هر کدام از تصمیمات معاملاتی برای شما مشخص شود.
مفهوم تریگر در معامله گری چیست؟
قبل از هر چیز باید به این نکته اشاره کنیم، که برخی تحلیل گران تریگر را مختص ابزار نموداری خاصی پنداشته و حتی اسامی مرکب جدید برای آن در نظر می گیرند؛ اما اصولاً تریگر محدود به یک ابزار تحلیلی خاص نبوده و به عنوان یک مفهوم جامع در تمام روش های تحلیل تکنیکال استفاده می شود.
واژه تریگر از لحاظ لغوی به معنای ماشه است. تریگر در تحلیل تکنیکال و معامله گری به نقاط، نواحی یا سطوحی اطلاق می شود؛ که ما بر اساس روش تحلیل یا استراتژی معاملاتی خود در آن محدوده ها اقدام به ورود یا خروج از معامله می کنیم.
در این فرآیند نوع موقعیت معاملاتی (خرید یا فروش)، نماد و بازار مالی تفاوتی ایجاد نمی کند، زیرا هر اقدامی باید بر اساس تریگر مورد نظر معامله گر صورت گیرد.
در واقع شما باید تریگر را به عنوان نشانه یا مجموعه نشانه هایی برای معامله گری در محدوده های نموداری مشخصی درنظر بگیرید، که آن ها را بر اساس ابزار تحلیل خود تدوین نموده و در استراتژی معاملاتی شخصیتان گنجانده اید.
مثلاً معامله گر الف بر اساس وقوع شرایط زیر به عنوان تریگر ورود اقدام به خرید می کند:
«ایجاد شکست صعودی میان خط اندیکاتور RSI و سطح ۳۰»
آیا تریگر صرفاً مختص ورود به معامله است؟
دومین تفکر اشتباه در مورد مفهوم تریگر این است، که تعدادی از معامله گران تکنیکالی آن را منحصر به فرآیند ورود درنظر می گیرند! اما همان گونه که اشاره نمودیم، تریگر در ورود و خروج از معامله کاربردی است.
در واقع شما به عنوان یک معامله گر حرفه ای باید مجموعه قوانین مشخصی برای تمام اقدامات خود داشته باشید. چه بسا پس از ورود به معامله در بهترین سطوح ممکن و حرکت بازار در جهت مورد نظر شما، روند قیمت پس از مدتی معکوس شده و یک معامله سودآور به موقعیتی زیان ده تبدیل شود!
لذا به این نتیجه می رسیم، که شما برای خروج موفق از معاملات نیز حتماً باید تریگرهای مشخصی داشته باشید.
تریگر بخش جدایی ناپذیر هر استراتژی معاملاتی است!
بارها و در منابع آموزشی مختلف بر لزوم تدوین یک استراتژی معاملاتی شخصی برای هر معامله گر بازار مالی تأکید شده است. اجزای اصلی یک استراتژی معاملاتی کامل نقاط (تریگر) ورود، خروج و سیستم مدیریت سرمایه می باشند.
به عبارت دیگر تدوین یک استراتژی معاملاتی بدون وجود تریگرهای دقیق ورود و خروج بی معنی بوده و در این شرایط اساساً استراتژی معاملاتی وجود ندارد. بنابراین اگر شما به مرحله ساخت یک استراتژی معاملاتی شخصی رسیده اید، به ناخودآگاه با مفهوم تریگر سروکار دارید.
انواع تریگرها در تحلیل تکنیکال
امروزه با توسعه بازارهای مالی تحلیل تکنیکال به دنیایی از ابزار نموداری متنوع و گوناگون تبدیل شده است. معامله گران از روش های مختلفی برای تحلیل نمودار قیمت استفاده نموده و بالطبع تریگرهای آن ها نیز با یکدگر متفاوت می باشد.
ذکر این نکته در مورد تریگرهای ورود و خروج ضروری است، که به دلیل تفاوت ابزار تحلیل احتمالاً برخی معامله گران در آن واحد تریگرهای مختلفی و معکوسی داشته باشند. در واقع شاید تریگر ورود شما معادل تریگر خروج دیگری باشد.
همچنین اگر به صورت مولتی تایم فریم (تحلیل چندزمانی) اقدام به تحلیل و معامله می کنید، تایم فریم کوچکتر به عنوان تایم تریگر خواهد بود؛ زیرا شما در نمودار با چهارچوب زمانی بزرگتر اقدام به تحلیل نموده و تریگرهای معاملاتی را در نمودار با تایم فریم کوچکتر پیدا می کنید.
در این بخش به ذکر مثال هایی از تریگرهای ورود و خروج بر اساس ابزار مختلف و نمودارهای بازار سهام تهران می پردازیم:
۱- اندیکاتور
یکی از متنوع ترین ابزارهای تحلیل نموداری بازار سهام اندیکاتورها هستند. شما می توانید از اندیکاتور به عنوان بخشی از رویکرد تحلیلی استراتژی معاملاتی خود برای تعیین شرایط ورود یا خروج از معامله استفاده کنید.
در این بخش ما از اندیکاتور میانگین متحرک ساده ۹ روزه به عنوان ابزار تحلیل نمودار برای دریافت تریگرهای ورود و خروج از معامله استفاده کردهایم.
در نمودار فوق که مربوط به شرکت فولاد مبارکه اصفهان است، شکست صعودی قیمت و اندیکاتور تریگر ورود می باشد. در طرف مقابل شکست نزولی قیمت و اندیکاتور نیز شرایط یا تریگر خروج از معامله است.
۲- پولبک
به اذعان بسیاری از متخصصان کار با نمودارهای قیمتی، این تکنیک معاملاتی تکنیکالی جزء کم ریسک ترین روش های ورود به معامله محسوب می شود. در واقع هدف معامله گری بر اساس پولبک ها این است، که در بهترین شرایط ممکن از لحاظ ریسک و بازده وارد موقعیت های معاملاتی شوید.
کیفیت استفاده از پولبک های قیمتی به عنوان تریگر معاملاتی در نمودار شرکت ملی صنایع مس ایران نیز کاملاً مشهود می باشد. با استفاده از دو فرصت پولبکی موجود امکان ورود به معامله با کمترین حد زیان و بیشترین پتانسیل سوددهی وجود داشته است.
۳- شکست روند
در مورد مفاهیم شکست و پولبک قیمت مباحث بسیاری وجود دارد. حقیقت این است، که پولبک ها همیشه ایجاد نشده و در این مواقع قیمت به محض شکست با سرعت بالایی به حرکت در مسیر خود ادامه می دهد. البته وجود الگوهای شکست جعلی نیز غیرقابل انکار است. به هر جهت بسیاری از معامله گران ترجیح می دهند، که حین شکست های قیمتی وارد معامله شده و منتظر بازگشت قیمت نباشند.
نمودار فوق مربوط به نماد شپنا (پالایش نفت اصفهان) است. پس از شکست خط روند سقف نسبتاً طولانی مدت یک شکست صعودی ایجاد شده و تریگر ورود برای معامله گران مبتنی بر شکست فعال می شود. جالب این است که در جریان این شکست نیز یک پولبک دیده می شود!
۴- الگوی قیمت سهم
الگوهای قیمتی نیز تقریباً همانند اندیکاتورها تنوع زیاد و طرفداران بسیاری دارند. از مزایای اصلی این الگوها می توان به قدرت پیش بینی بالا، امکان معامله گری مولتی تایم فریم، تعیین حد سود و زیان اشاره نمود.
در نمودار شرکت خدمات انفورماتیک (نماد: رانفور) یک الگوی پرچم صعودی را مشخص نموده ایم. تریگر ورود مورد نظر بر اساس شکست صعودی میان قیمت و لبه بالایی پرچم ایجاد شده است. هر چند این نوع تریگر نیز بر مبنای شکست قیمت ایجاد می شود، اما وجود یک الگوی قیمتی معتبر دلیل اصلی ورود به موقعیت خرید می باشد.
۵- کندل استیک
این ابزار ساده نموداری که سابقه پیدایش آن به کشور ژاپن باز می گردد، به جرئت یکی از محبوب ترین ابزار تحلیل تکنیکال بازارهای مالی است. دلیل این محبوبیت نیز به سادگی فهم ماهیت کندل استیک ها، الگوها و سایر جزئیات مرتبط با آن ها می باشد. بنابراین روش های معاملاتی زیادی بر مبنای کندل استیک ها ایجاد شده اند.
در نمودار زیر از یک الگوی پوشای صعودی به عنوان تریگر ورود استفاده شده است. معامله گران پیرو این الگوی کندلی پس از بسته شدن شمع پوشاننده تریگر ورود خود را مشاهده نموده و اقدام به خرید می کنند.
سخن آخر
تریگر به معنی مجموعه شرایط یا قوانین ورود یا خروج از معامله است. مفهوم تریگر محدود به ابزار نموداری خاصی نبوده و در تمام روش های معاملاتی استفاده می شود. تریگر جزء اساسی هر استراتژی معاملاتی است، زیرا برای تدوین هر رویکرد معاملاتی لزوماً باید قوانین ورود و خروج دقیقی داشته باشید.